Kamishibai – najpotężniejsze narzędzie Lean, którego pewnie nie używasz.

Każda metoda zarządzania, optymalizacji czy zapewnie jakości wydaje się łatwa na papierze. Dopiero zderzenie z rzeczywistością przy próbie wdrożenia i co ważniejsze utrzymania danej metody pokazuje jak bywa to trudne. Czy dane ci było wdrażać 5S, FIFO, Scrap Market lub nową metodą raportowania? Jeżeli tak, to wiesz, że wdrożenie, może i jeszcze idzie gładko, ale po kilku tygodniach, czy miesiącach większość pracowników traci zapał i wraca to starych, „sprawdzonych” metod. Znasz to z autopsji i nie wiesz jak sobie z tym poradzić? Dobrze się składa. Mam dla Ciebie Kamishibai, narzędzie, które pomaga utrzymać wdrożone usprawnienia.

Kamishibai – co to jest?

Kamishibai, jak się pewnie dobrze domyślasz, to japońskie słowo. Co właściwie oznacza? Jest to forma historyjki obrazkowej, wywodzącej się ze buddyjskich świątyń XII-wiecznej Japonii.

Buddyjscy Mnisi uczyli zasad moralności za pomocą właśnie Kamishibai. Dlaczego używano formy obrazkowej? Ponieważ w XII wieku odsetek osób, które potrafiły czytać pismo był znikomy. Przekazywano więc wiedzę w formie obrazkowej.

Skąd Kamishibai wzięło się w lean management i dlaczego jest tak potężne?

Inżynierowie wdrażający Toyota Production System potrzebowali prostego systemu do weryfikacji wdrażanych metod czy usprawnień. Jak zweryfikować coś najszybciej i najłatwiej? Poprzez porównanie do zdjęcia lub obrazka. Kamishibai okazało się najprostszą i najskuteczniejszą metodą.

Czy zatem Kamishibai to zbiór obrazków stanu idealnego? Nie do końca.

Kamishibai tablica i system weryfikacji

Kamishibai w lean management przyjmuje postać tablicy. Tablica ta powinna znajdować się blisko obszaru lub procesu, którego dotyczy.

Co znajduje się w tej tablicy? Jak się domyślasz, ostatecznie znajduje się tam zbiór obrazków, przedstawiających idealną rzeczywistość. Co to mogą być za obrazki? W przypadku procesów produkcyjnych może to być:

  • sposób ułożenia narzędzi po zakończeniu zmiany
  • sposób składowania wyrobów niezgodnych w scrap markecie
  • ułożenie komponentów produkcyjnych/montażowych na półce według FIFO
  • zdjęcie wypełnionej karty przekazania zmiany
  • itd. itd. itd. itd.

Przykłady można mnożyć w nieskończoność i to od właściciela obszaru zależy co chce weryfikować.

Ale jak to weryfikować? A no tak to, że Kamishibai to nie nie tylko obrazki i zdjęcia ale forma kontroli, weryfikacji procesu.

Jak to wygląda w praktyce? Wytypowana osoba losuje sobie jeden z obrazków i weryfikuje daną czynność, metodę, narzędzie pracy. Wynik weryfikacji zapisuje na tablicy Kamishibai, a kartę ze zdjęciem kładzie w odpowiednim miejscu awersem lub rewersem.

Karty Kamishibai są dwustronne i dwukolorowe. Kolor zielony oznacz potwierdzenie zgodności, zaś kolor czerwony oznacza niezgodność w trakcie weryfikacji.

Na tablicy obok wyniku weryfikacji znajduje się pole na opisanie przyczyny problemu, jeżeli wystąpił oraz pole na podanie akcji korygującej.

Żeby jeszcze bardziej utrudnić Wam zrozumienie tablicy Kamishibai, dodam, że zawiera ona dwie lub trzy kolumny, określające zmiany i wyniki weryfikacji na danej zmianie.

Dobrze, koniec żartów. Jeżeli piszę o metodzie obrazkowej, to najlepiej przedstawić Wam ją w formie… obrazka :).

kamishibai

Kamishibai – dlaczego jest tak skuteczna?

Każdy, kto próbował zmienić coś w swoich życiu, wie jak trudno jest zbudować nowy nawyk. Na początku, nawet trzymamy się zasad np. nowego sposobu odżywiania, ale po jakimś czasie wracamy do starych nawyków.

Wyobraź sobie teraz sytuację zmiany nawyków w dużej grupie ludzi, jednocześnie. Już na początku musisz przyjąć, że w tejże grupie, znajdą się promotorzy zmian, osoby podchodzące neutralnie, malkontenci, a nawet sabotażyści :).

Jeżeli chcesz okiełznać taką „społeczność”, potrzebujesz dobrych narzędzi. Kontrola niezapowiedziana, za pomocą Kamishibai pozwala weryfikować, czy utrzymuje się pożądane standardy czy usprawnienia. Interpretacja kontroli, dzięki formie obrazkowej, jest na tyle prosta, że nie wymaga w zasadzie interpretacji i wynik, może być tylko 0 lub 1.

Jest to również świetna forma wizualna wyników kontroli. Dlaczego? Ponieważ dzięki kolorom kart wyniki kontroli widoczne są natychmiast. Dodatkowo przyczyny problemu i akcje korygujące zapisane są na dużej tablicy, do której może podejść każdy (operator, kierownik, prezes). Jest to świetna forma komunikacji o problemach i akcjach oraz również motywacyjne działanie.

Ciągłe przeprowadzanie losowej weryfikacji kilkudziesięciu obszarów w danym procesie i standardowe komunikowanie wyników, przełoży się na wyrobie nowych nawyków pracy.

Podsumowanie

Jeżeli nie udało Ci się wdrożyć zmian, usprawnień, jeżeli po jakimś czasie wracano do starych nawyków, to spróbuj tym razem zrobić to wykorzystując Kamishibai. Jest to również ciekawe rozwiązanie, do życia prywatnego, gdy chcesz wyrobić w sobie nowe, lepsze nawyki. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej, to zapraszam do zadawania pytań w komentarzach.

Photo by Vojtech Jurczak on Unsplash