aql kontrola jakości

AQL – jak zarządzać kontrolą jakości?

Zarządzanie kontrolą jakości jest najczęściej przypadkowe i wynika z potrzeby w danej sytuacji. Trudno oczekiwać rezultatów przy takim podejściu. Prawie nikt nie stosuje AQL, a jest to proste narzędzie do usystematyzowania zarządzania kontrolą jakości. Dlaczego tak się dzieje? Wynika to z braku znajomości AQL. Czas to zmienić! Poznajcie zasady zarządzania kontrolą i ustalenia poziomów akceptowalności. Zapraszam do poznania świata tabelek, liczb i poziomów.

AQL co to jest?

AQL to narzędzie opracowanie przez Amerykańskie Stowarzyszenie ds. Jakości. W uproszczeniu jest to zbiór tabel określających najważniejsze elementy kontroli jakości. Jakie to elementy?

  • Wielkość próbki z populacji, czyli pisząc po polsku: ilość sztuk do zweryfikowania
  • Poziom akceptowalności próbki, czyli jaka jest wartość graniczna sztuk niezgodnych blokująca całą serię, populację, dostawę.

Jakie są zalety? Takie, że posiadamy jeden klarowny standard do zarządzania kontrolą jakości. Dodatkowo standard ten uznawany jest przez większość firm i mamy pewność, że nikt, nie będzie go kwestionował. Nie ma sensu wymyślać własnych systemów, poziomów dopuszczenia partii czy wielkości próbki, kiedy istnieje jeden standard.

Poczytaj też o 4 rodzajach kontroli jakości

AQL – dwie tabele, aby rządzić kontrolą jakości

AQL bazuje w zasadzie na dwóch tabelach, których czytanie przysparza wielu osobom kłopoty. O ile konstrukcja pierwszej tabli jest zrozumiała, to z drugą mogą już być problemy.

AQL – tabela pierwsza

Nie ma się co rozpisywać, przygotowałem dla Was wizualizację pierwszej tabeli.

Co my tutaj widzimy? W pierwszym dwóch kolumnach znajdują się wielkości partii produkcyjnej lub dostawy. Tabele AQL można stosować zarówno dla kontroli wejściowej jak i produkcyjnej. Wielkość partii to ilość sztuk dostarczonych od dostawcy lub wyprodukowanych w ciągu jednej sekwencji produkcyjnej.

Dalej na prawo widać dwie sekcje: Normalna inspekcja i Specjalna inspekcja. Normalna inspekcja to zakres kontroli nieniszczącej (kontrola wizualna, pomiarowa itp.), zaś specjalna inspekcja to wszystkie badania niszczące (np. badanie wytrzymałości lub metalografii).

Skupmy się na pierwszej tabeli Normalna inspekcja. W pierwszy wierszu znajdują się poziomy inspekcji: I, II, III. Poziom inspekcji definiuje wybór próbki do inspekcji. Jak widzicie poniżej znajdują się literki od A do R, każda z tych liter określa ilość sztuk, które należy zweryfikować z partii.

Specjalna inspekcja definiuje 4 poziomy od S1 do S4, pod którymi również znajdują się literki. Co kryje się za literkami? Potrzebujecie poznać tabelę numer 2.

AQL – tabela druga

Teraz zaczną się schody… w przenośni i dosłownie, rzućcie tylko okiem na poniższą tabelę, schodki…

AQL tabela 2

W pierwszej kolumnie są nasze dobre znajome z tabeli pierwszej, czyli literki. Zaraz obok nich, w kolumnie drugiej, znajduje się liczba sztuk wymagana do inspekcji – czyli litera A oznacza potrzebę sprawdzenia 2 sztuk z partii, a litera R potrzebę weryfikacji 2000 sztuk.

Po prawej stornie od kolumn utworzona jest macierz z zielonymi i czerwonymi polami. Zielone pola oznaczają liczbę sztuk niezgodnych produktów, które mogą dopuścić partię. Czerwone zaś oznaczają liczbę sztuk niezgodnych, która partię blokuje.

Teraz przejdziemy do poziomów AQL, czyli liczb w drugim wierszu. Liczb od 0,065 do 15 stanowią wartości, które później warunkują akceptowalność lub blokowanie całej populacji (po zablokowaniu mamy dwie opcje: weryfikujemy wszystkie sztuki lub składamy reklamację i odsyłamy materiał).

Najważniejsze wartości z naszej perspektywy to 0,065, 2,5 i 4. Dlaczego? Ponieważ przyjęło się stosować te właśnie wartości dla 3 różnych charakterystyk produktu.

  • 0,065 dla charakterystyk krytyczny
  • 2,5 dla charakterystyk ważnych
  • 4 dla charakterystyk mniej ważnych

Jeżeli spojrzycie na tabelę to zauważycie, że wartości w kolumnie 0,065 są bardzo restrykcyjne, zaś dla kolumny 4 możemy dopuścić partię w przypadku stwierdzenia 21 sztuk dla populacji próbki 315 sztuk.

AQL – kontrola jakości przykład

Boli głowa od liczb i opisów :)? Nic tak nie pomaga jak przykład.

Wyobraźmy sobie, że mamy dostawcę z Indii, który dostarcza do nas metalowe wsporniki. Na wspornikach tych określiliśmy kontrolę wejściową dla 2 charakterystyk: ważnej charakterystyki (poziom AQL 2,5 z tabeli 2) i mniej ważnej charakterystyki (poziom AQL 4 z tabeli 2). Wielkość partii wynosi 3500 sztuk. Nasz poziom kontroli jest najwyższy (III poziom z tabeli 1).

No to rzut oka na naszą pierwszą tabelę AQL. Szybko stwierdzamy, że sponsorem dzisiejszej kontroli jakości będzie literka M (kto pamięta ulice sezamkową, ten zrozumie 😉 ).

Bierzemy tą literę pod pachę i pchamy się do tabeli numer 2. Okazuje się, że dla litery M musimy zweryfikować 315 sztuk z partii i dla charakterystyki ważnej (poziom AQL 2,5) możemy dopuścić partię w przypadku znalezienia 14 sztuk niezgodnych lub mniej. Stwierdzenie już 15 sztuk niezgodnych blokuje partię. Dla charakterystyki mniej ważnej (poziom AQL 4) dopuszczamy partię z 21 sztukami niezgodnymi lub mniej. Stwierdzenie już 22 sztuk niezgodnych blokuje partię 3500 sztuk.

Podstawy Kontroli Jakości – Szkolenie

Jeżeli interesuje Cię ten temat i chcesz zdobyć praktyczną i użyteczną wiedzę od wieloletnich ekspertów, to mamy dla Ciebie idealne rozwiązanie.


Wybierz szkolenie w Szkole Jakości:

  • dostępne jest natychmiast,
  • w najlepszej rynkowej cenie,
  • przygotowane przez ekspertów,
  • możesz konsultować się w grupie przez 365 dni od dnia zakupu
  • oraz zyskujesz Certyfikaty w dwóch językach wydawane przez instytucję szkoleniową o numerze 2.18/00117/2020.

Dzięki nam nie tylko poszerzysz swoją wiedzę, ale także zyskasz pewność siebie i motywację do dalszego rozwoju.

Nie ograniczaj się do tego, co już wiesz – zacznij budować swoją przyszłość już dziś i poznaj swój pełen potencjał.
🚨 Sprawdź szczegóły na stronie ➡️ Podstawy Kontroli Jakości

Podsumowanie

Warto korzystać z tabel AQL aby mieć jeden standard do zarządzania kontrolą jakości. Dużo częściej stosuje się ją w przypadku kontroli wejściowej materiału niż na produkcji, ale tam również znajdzie zastosowanie. Mam nadzieję, że materiał ten jest dla Was zrozumiały. Jeżeli macie pytania, to piszcie śmiało komentarze. Zachęcam do wdrażania AQL w Waszych firmach, gdyby występowały przeciwności, chętnie pomogę, tylko napisz ;-)!

AQL Photo by Klara Avsenik on Unsplash
35 comments
Sebastian says

Mogę mieć kilka tys. sztuk w jednym pojemniku albo w kilkudziesięciu kartonach. Czy są jakieś wytyczne/zalecenia do sposobu pobierania tych sztuk do kontroli?

    Artur Mydlarz says

    Sztuki należy pobierać losowo.

Dorota says

Dzień dobry,

Mam pytanie co do prowadzenia kontroli według AQL i zapisywania wyników odnośnie % wadliwości.
Na przykład mamy dostawę 40 sztuk silników do sprzętu AGD.
Nasza próbka wynosi 8 sztuk (II poziom kontroli). W trakcie kontroli okazuje się, że mamy 3 błędy główne związane z niesprawnym silnikiem i 8 błędów głównych związanych z połamaną obudową silnika. Wynik kontroli jest negatywny. W sumie mamy zatem 11 błędów na 8 sztuk skontrolowanych. Czyli wadliwość wychodzi nam ponad 100 % (11/8=137,5%). Czy tak jest ok ? Czy wadliwość powinna być poniżej 100 % ? Prosiłabym o pomoc w tej kwestii.

Pozdrawiam

    Artur Mydlarz says

    W przypadku stwierdzenia niezgodności, automatycznie powinniśmy sprawdzić większą populację dostawy… Czasem nawet 100%. Co do procentowego udziału błędów, to nie można odnosić ilości błędów do ilości sprawdzonych sztuk. Procentowy udział niezgodności to ilość sztuk niezgodnych / ilość sztuk dostarczonych.

Mirek says

Fajny artykuł. Szukałem jednak odpowiedzi na inne pytanie: Na jakiej podstawie przyjąć konkretny poziom AQL? Miałem kiedyś pytanie auditora dlaczego przyjąłem AQL równy 1,5 a nie na przykład 1,0? Zaznaczam że odpowiedź „bo tak sobie przyjęliśmy” nie była satysfakcjonująca…

Mirek

    Artur Mydlarz says

    Czy to był audyt klienta czy systemu? Jeżeli klienta, to zapewne powinni oni mieć wymagania co do poziomów. Jeżeli systemu, to audytor niech się lepiej przygotuje następnym razem. Dobrą praktyką w przemyśle jest stosowanie tych parametrów.

    0,065 dla charakterystyk krytyczny
    2,5 dla charakterystyk ważnych
    4 dla charakterystyk mniej ważnych

    AQL to narzędzie pomocnicze i o ile nie jest przywołane przez klienta, może być stosowane według własnych potrzeb oraz historii jakości dostaw.

      Mirek says

      Uwielbiam odpowiedź typu: „niech się pytający doszkoli”, tak samo jak to że robimy coś, bo to jest dobrą praktyką. W połowie 20. wieku mówili tak kowale którzy w dalszym ciągu preferowali nitowanie nad spawaniem. Myślę że wiem już wszystko – niestety nie w zakresie mojego pytania, ale jakości tej stronki i kompetencji autora. Życzę powodzenia w trzepaniu kasiory na sprzedaży pobieżnej wiedzy.

        Artur Mydlarz says

        Mirku, jest mi przykro, że tak odbierasz moją odpowiedź. Najprawpodobniej użyłem skrótu myślowego. Chodziło mi o to, że audytor musi wykonywać audyt według ustalonych zasad, norm, specyfikacji i wymagań. Audytorowi nie może podobać się odpowiedź lub nie podobać. On ma zweryfikować system, proces lub produkt, według określonych wytycznych stosowanych w firmie. Co do AQL, tak jak Ci pisałem, albo na sztywno określa klient lub kontruktor jakie charakterysytki są krytyczne, ważne lub mniej ważne i na tej podstawie można wybrać odpowiednie kryterium.

        Dobre praktyki, to najlepsze co może być, ale trzeba je czerpać od lepszych od nas, a w przemyśle od firm, które osiągają lepsze wyniki. Nazywa się to również Benchmarkingiem.

        Co do ostatniego zdania Twojego komentarza, pozwolę sobie nie odpowiadać.

          Rimen says

          To chyba jednak Mirek był tym audytorem 🙂

          KJ says

          Ja wyliczam na podstawie akceptowalnej dla mnie brakowości końcowej danego produktu bo pamiętamy że brakowość z jednego detalu nie daje brakowości końcowej. Ja bym odpowiedział tak i powinno zadziałać bo audytor ma szukać zgodności a nie niezgodności, AQL przyjęte przez naszą firmę jest takie ponieważ pozwala nam osiągnąć koszty ewentualnie występujących braków na akceptowalnym poziomie w stosunku do ceny za dany detal.
          Bo wiadome jest im niższy AQL tym droższa selekcja u dostawcy, producenta co przekłada się na cenę detalu.

Lucja says

A co zrobić w sytuacji, gdy dla danej próby w tabeli nie ma podanych wartości które akceptują/odrzucają próbę? Przykładowo dla Symbol R, wielkość próbki 2000 AQL= 4. W tabeli z limitami akceptowalności nie ma dla tego przykładu podanych limitów.

    Aniek says

    Widocznie dla R nie można dopuszczać więcej wadliwych sztuk.

      KJ says

      dobierasz najbliższą możliwą wartość dla danego AQL. Oczywiście w danej kolumnie nie wierszu

student says

Czy możemy wykorzystać AQL do ustalenia długości taśmy jaką musimy sprawdzić i ilości błędów jakie są dopuszczalne na danym kawałku?
Inaczej: czy wielkość partii i wielkość próbki możemy przyjąć w centymetrach?

    Artur Mydlarz says

    określ jednostkę

      student says

      To może tak:
      Mamy 100cm rolkę taśmy. Wybieramy poziom kontroli III czyli literę G co oznacza, że musimy sprawdzić 32cm taśmy. Przy poziomie AQL=2,5 mogą na tych 32cm wystąpić 2 błędy (np. wgniecenia), przy 3 błędach blokujemy całą rolkę taśmy 100cm.

      Dla mnie brzmi logicznie, ale czy tę metodę można wykorzystać w powyższy sposób?

Ela says

Zielone pola oznaczają liczbę sztuk niezgodnych produktów, które mogą dopuścić partię. – co to oznacza w praktyce? Jeżeli w próbce było 2 niezgodne szt to mozemy taki materiał posłać dalej w proces?

    Artur Mydlarz says

    dokładnie, oczywiście te 2 sztuki odsyłamy do dostawcy.

      KJ says

      Tu bym się kłócił, sztuki złe oddajemy na magazyn gdzie zostaje on brakowany reszta partii leci na produkcję handel usługę. AQL jak sama nazwa mówi to akcpetowalny poziom jakości. przy ustalaniu AQL zgadzamy się na jakąś ilość złych sztuk w parti i odsyłanie do dostawcy mija się z celem. Chyba że umowa na przemiał np tworzyw sztucznych przy produkcji nowych detali. przyjmujesz partie jeżeli cie puszczają kryteria jeżeli nie odrzucasz a wadliwe sztuk z selekcji z sensem by było od razu eliminować żeby nie poszły dalej w proces. Wracanie do dostawcy nie ma żadnych podstaw ewentualnie feedback że coś się zaczyna dziać z procesem.

        Artur Mydlarz says

        Ja się nie będę kłócił tylko dalej wyznawał zasadę ZERO DEFECTS od dostawcy i każdemu to polecam. Płacisz i zamawiasz produkt zgodny, oczekuj zgodności. W innym przypadku przepalasz swój budżet. Jeżeli płacisz za 100 sztuk, nie akceptuj tego, że 2 są niezgodne.

lucja says

a co w sytuacji, gdy wytypuję z serii próbę wielkości 800 sztuk ale kontrolę musi przeprowadzić kilka osób (jedna nie będzie w stanie zrobić kontroli) – i niestety podział nie może być równy, np. jeden kontroler ma sprawdzić tylko 50 sztuk. Jakie limity przyjąć dla pozostałych 750 jeśli takiej próby nie ma w tabeli AQL?

Anita says

Mamy pytanie co w przypadku, kiedy wielkość partii wynosi u nas 20 000, co za tym idzie wielkość próbki (N) to 500 szt? W tabeli nie mamy podanych wartości dla 0,065 oraz 4, a jedynie dla 2,5. Co powinniśmy przyjąć w takim przypadku dla 0,065 i 4?

Małgosia says

napisz proszę coś więcej o specjalnych poziomach konroli s-1, s-2, s-3, s-4? co oznaczają poszczególne ?

Emil says

Na jakiej podstawie dobrać poziom inspekcji: I, II, III?

Piotr Hajewski says

Dzień dobry. Mam pytanie odnośnie dodawania wskaźnika przejścia dla danej partii.

Mam partię składającą się z 2 serii. Dla serii A wskaźnikiem przejścia będzie 1, dla B również 1.
Czy akceptując całą dostawę składającą się z serii A i B mam dodać wskaźnik przejścia równy 1, czy też zsumować go dla obu serii i dodać 2?

Anna R. says

Witam, AQL jest rewelacyjnym podejściem, nie uwzględnia tylko pewnych dodatkowych czynników, np.: prędkości maszyny i możliwości przeprowadzenia kontroli. Np. produkując zlecenie (np. 25.000 sztuk) na maszynie, gdzie maszyna jest w stanie rozpędzić się do 20.000 sztuk / godzinę, oznacza to, że na tym zleceniu w ciągu 75 minut powinniśmy sprawdzić 500 sztuk. Co niestety jest nierealne. Poza tym wyroby różnią się między sobą i każde w zalezności od konstrukcji, grafiki i materiału może mieć od kilku do kilkunastu punktów kontrolnych. W rzeczywistości, żeby przeprowadzić rzetelna kontrolę wyrobu gotowego (1 sztuki) potrzeba ok 3-5 minut). Jak w tym przypadku ustalać AQL?

    Artur Mydlarz says

    Kontrola nie jest zależna od szybkości maszyn… To oddzielna operacja. Być może nie rozumiem procesu.

    AQL to kontrola ostateczna dla naszego wyrobu lub częściej wejściowa dla wyrobów kupowanych. To nie kontrola między operacyjna.

iwona says

Na jakiej podstawie dobrać poziom inspekcji: I, II lub III?

    Artur Mydlarz says

    na bazie analizy ryzyka, można wykorzystać macierz ryzyka lub fmea dla poszczególnych produktów. Pomocna będzie historia zgłoszeń.

André Dziewanowski says

Dzien dobry
Jesli, mamy partie 2000szt detali i chcemy zrobic normalna inspekcje w klasie GI i poziomie AQL 0,065. To czy wybieramy losowo ilosc kontrolna 50szt ? jesli jest wada 1 szt lub wiecej to odrzucamy cala partie ?
Dziekuje

Krystian says

Witam, mam partie 600 szt detalu gdzie wymagany jest pomiar CMM. Czy tu korzystam z poziomow kontroli normalnej (I, II, III) i odpowiednio G, J, K czy specjalnej (S1, S2, S3) i C, E, F ?

    Artur Mydlarz says

    a jaka jest charaktyrystka na rysunku? Specjalna czy normalna?

      Krystian says

      Normalna

Błażej says

Dzień dobry
Co obrazuje fizycznie liczba AQL, nie jest to % wyrobów wadliwych, więc co?
Nie umiem tego nigdzie znaleźć w internecie.
Dziękuję

Mateusz says

Dla poziomu „R” powinno sie sprawdzic 2000szt. Dla kryterium 4.0 w tabeli nie ma zadnej ilosci ok/nok. rozumiem, ze przenosze sie do gory i trafiam pierwszy zapis 21/22. Czy w zwiazku z tym zmieniam ilosc probek na 315 czy zostawiam 2000?

Comments are closed