fbpx
Inżynier Jakości
Będę Ci także wdzięczny za każdy komentarz i Twoje “Lubię to”. Pomóż mi szerzyć informację o jakości i przekaż adres bloga wszystkim Twoim znajomym 🙂 Z góry Ci za to dziękuję.
msa r&r artur mydlarz

MSA R&R – Jak szybko i dobrze zrobić – Darmowy Excel i przykład

Kontrola jakości to bardzo ważny element zarządzania jakością. Dzięki kontrolowaniu wrażliwych charakterystyk produktu jesteśmy w stanie weryfikować jego zgodność z wymaganiami. Istotnym zagadnieniem jest zapewnienie zgodności wykonywanych pomiarów. Niestety wykonywanie wyłącznie kalibracji sprzętu pomiarowego jest niewystarczające. Przemysł samochodowy opracował uniwersalną metodę MSA oraz test R&R. Wszystko co potrzebujecie wiedzieć o tych zagadnieniach znajdziecie w tym wpisie. Poniżej znajduje się również darmowy zautomatyzowany formularz Excel do MSA R&R.

Jakość produktu – Metoda MSA, co to jest?

Co to jest w ogóle MSA? Measurement System Analysis, czyli po naszemu analiza systemu pomiarowego. MSA definiuje się jako eksperymentalną i matematyczną metodę określania zmienności procesu pomiarowego.

Stabilność tego procesu może mieć znaczący wpływ na stabilność całego procesu produkcyjnego. W skrajnych przypadkach możemy otrzymywać zgodne wyniki pomiarów dla niezgodnych produktów.  Dlatego właśnie przeprowadza się MSA wraz z testem R&R.

Czym jest zatem skrót R&R?  R&R to skrót od Repeatability and Reproducibility. Jeżeli zaczniecie to czytać po angielsku, zrozumiecie dlaczego używa się skrótu. Ja do tej pory mam problem, aby powtórzyć oba wyrazy w jednym ciągu. Po polsku powtarzalność i odtwarzalność.

Zapytacie wiec, czym się różnią te dwa pojęcia? Powtarzalność jest to umiejętność otrzymania tych samych wyników, używając tego samego narzędzia, przez tego samego operatora. Odtwarzalność natomiast jest to umiejętność otrzymania tych samych wyników, używając tego samego narzędzia, ale przez różnych operatorów.

Podsumowując, metoda ta umożliwia zweryfikowanie stabilności, powtarzalności i odtwarzalności wykonywanych pomiarów.

Jak wdrożyć MSA – 5 warunków

MSA można podzielić na dwa odrębne etapy. Pierwszy z nich to zapewnienie odpowiednich warunków do pomiarów, a drugi to kontrola tych pomiarów.

Pięć warunków dobrego MSA:

  • proces – czy jest wystarczająco dobrze zdefiniowany, zrozumiały i opisany
  • personel – czy operatorzy są wyszkoleni i posiadają doświadczenie w wykonywaniu pomiarów
  • narzędzia pomiarowe – w jaki sposób są kalibrowane i nadzorowane
  • części do pomiarów – jaka jest frekwencja pomiarów, czy jest to 100% części, czy sampling itd.
  • czynnik środowiskowy – zapewnienie odpowiedniej temperatury, wilgotności

W momencie gdy organizacja jest w stanie zagwarantować powyższe warunki, możemy zacząć mówić o analitycznej weryfikacji procesu pomiarowego.

Niestety często zapomina się o większość punktów z pierwszej fazy i od razu przechodzi do obliczania R&R, co nie może przynieść dobrych rezultatów. Większość organizacji skupia się na procesie kalibracji, ewentualnie mierzy się temperaturę i wilgotność, a pozostałe elementy są niestety zaniedbywane.

Z mojego punktu widzenia, podstawą zapewnienia wysokiej jakości pomiarów jest spełnienie na tym samym poziomie wszystkich pięciu warunków.

Jak przeprowadzić test R&R dla MSA?

R&R jest to weryfikacja zdolności procesu pomiarowego. Z praktycznego punktu widzenia polega on na przeprowadzeniu dziesięciu pomiarów przez trzech operatorów w dwóch lub trzech próbach. Istnieją różne wariacje na temat testu, można robić 2 próby, można 3, operatorów może być 2, pomiarów 7 itd.

Według mnie, optymalne warunki testu R&R to:

  • 10 pomiarów
  • 3 operatorów
  • 3 próby

Należy mieć na uwadze, że pomiary muszą być wykonywane w sposób niezależny. Operatorzy nie mogą się ze sobą kontaktować – oczywiście w trakcie pomiarów, po wszystkim już mogą rozmawiać 😉. Pamiętajcie również, aby przeprowadzać test na uprzednio skalibrowanych przyrządach.

W kolejnym kroku dane należy poddać obróbce, aby otrzymać wynik R&R. Na końcu artykułu znajdziecie arkusz, który zrobi to za was automatycznie. Jeżeli jednak chcecie poznać metodologię obliczeń, zapraszam do poznania poniższych wzorów.

Jak obliczyć R&R w MSA

W pierwszej kolejności należy przeliczyć powtarzalność systemu pomiarowego – EV

msa r&r artur mydlarz

K1 – stała [2 próby = 0,8862 ; 3 próby = 0,5908]Rśr – rozstęp średni (rozstęp – różnica pomiędzy wartością maksymalną, a minimalną)

Następnym krokiem jest obliczenie powtarzalności –  AV

msa r&r artur mydlarz

Xdiff – maksymalna średnia różnica pomiędzy operatorami
K2 – stała  [2 próby= 0,7071 ; 3 próby = 0,5321]EV – wyliczona powtarzalność systemu
n – ilość części
r – liczba prób

Posiadając wartości AV i EV jesteśmy w stanie obliczyć R&R według wzoru:

msa r&r artur mydlarz

Wzory zawierają nowe stałe K dla testu R&R.

Wynik R&R podaje się w formie % R&R – jest to wynik R&R podzielony przez tolerancję (różnice między górną i dolną) i podany w formie procentowej.

Co nam mówi wynik %R&R dla MSA?

Zakres procentowy oraz ocena procesu. Dla wyniku RR:

  • 10 % – proces bardzo stabilny
  • >10% i <30% – proces mniej stabilny, ale może być akceptowalny
  • >30% – proces niestabilny

MSA – Bezpłatne Szkolenie i Spotkanie z Ekspertem

Zapraszamy na bezpłatne szkolenie: MSA w Zarządzaniu Jakością – Fundamenty

👉👉👉👉👉 Sprawdź koniecznie nasze kompleksowe szkolenie z MSA, gdzie otrzymasz ponad 30 lekcji wideo, konsultacje 24/7 z ekspertem oraz 8 automatycznych Arkuszy Excel. Obecnie trwa promocja na szkolenie -30%

Podsumowanie i formularz Excel do MSA R&R

Zapewnienie jakości to dużej mierze zapewnienie jakości pomiarów. MSA pozwala zweryfikować i usprawnić proces kontroli części. Na początku sam test R&R wydaje się dość skomplikowany, jednak po kilku próbach i przeliczeniach nie jest to aż takie trudne.

Darmowy formularz MSA excel znajdziecie jak zawsze na stronie Darmowe Narzędzia. Formularz jest zautomatyzowany. Wystarczy podać informacje na temat próby oraz wpisać wyniki pomiarów. Film instruktażowy poniżej:


W przypadku pytań, zapraszam do kontaktu poprzez stronę O mnie.

Photo by Fleur Treurniet on Unsplash

Podobał Ci się ten artykuł? Jeżeli tak, to zarejestruj się poniżej, aby otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach z tego bloga. Informacje z pierwsze ręki na Twojej skrzynce mailowej!

Leave a Comment:

42 comments
Marta Kaźmierczak says 10 grudnia, 2018

W jakich przypadkach wykonujemy MSA (z naciskiem na R&R oraz oceny atrybutowe)?

Reply
    Artur Mydlarz says 10 grudnia, 2018

    Hej Marta,
    Czy mogła byś nieco rozwinąć to pytanie?
    Chętnie odpowiem.

    Pozdrawiam,
    Artur

    Reply
Fabian says 26 grudnia, 2018

A jakie są kryteria zdolności systemów pomiarowych do nadzorowania procesu a do nadzorowania produktu?

Reply
    Artur Mydlarz says 28 grudnia, 2018

    Fabian,
    Interpretacja wyników R&R study:
    Mniej niż 10% – akceptowalny.
    Pomiędzy 10% a 30% – może być akceptowalny biorąc pod uwagę charakterystykę procesu,
    Powyżej 30% – nieakceptowalny.

    MSA R&R sprawdza zdolność systemu pomiarowego.

    Zdolność wytwarzania procesu i prawidłowego produktu weryfikuje SPC, o którym też pisałem https://inzynierjakosci.pl/2018/09/spc/, a wkrótce zrobię szkolenie on-line https://inzynierjakosci.pl/kurs-3-spc/

    Reply
Mariusz says 5 stycznia, 2019

Witam potrzebuje stworzyć msa dla wizualnej kontroli jak to ogarnąć w pliku który jest tutaj zamieszczony

Reply
    Artur Mydlarz says 5 stycznia, 2019

    Cześć Mariusz,
    W tym pliku tego nie ogarniesz, to jest plik do MSA R&R pomiarowego.

    Do MSA atrybutowego potrzebujesz zrobić prostą korelację.
    Najlepiej 3 kontrolerów, 20-30 sztuk wyrobów, w tym np. 5 wyrobów niezgodnych.
    Każdy ocenia sztuki.

    Dostajesz wyniki.
    Pozdro.

    Reply
Anna Zimoląg says 15 kwietnia, 2019

Witam,
czy istnieje możliwość obliczenia wartość ndc jak 1,41(Tol/grr)?
Czy wartości współczynników K1, K2, K3 zależą od rozpatrywanego obszaru pod krzywą normalną? Jak je wyznaczać na podstawie wartości d2?

Reply
    Artur Mydlarz says 28 kwietnia, 2019

    Anna,
    Współczynniki K1, K2 są danymi tablicowymi, które obecnie są wymagane przez IATF…

    Co do pozostałych aspektów nie odpowiem, nie jestem statystykiem, tylko prostym inżynierem jakości.

    Reply
Artur Mydlarz says 4 czerwca, 2019

Warto powtórzyć co roku lub częściej w zależności od wymagań klienta

Reply
Damian says 15 września, 2019

Cześć Artur,

W jaki sposób powinno się wykonać MSA z wykorzystaniem maszyny CMM?

Zasadniczo CMM to też jest ,,narzędzie” pomiarowe.
Widze to tak, że mając 10 szt. wykonuje się 10 pomiarów w 3 próbach i polega to na zakładaniu i demontażu części z mocowania maszyny przez każdego z 3 operatorów.

Cieżko jest znaleźć odpowiednie źródlo na temat MSA dla CMM więc chciałem poprosić Ciebie o porade.

Z góry dzięki.

Reply
    Artur Mydlarz says 22 września, 2019

    Myślę, że idziesz w dobrym kieurunku z MSA na CMM. Potraktuj to jako narzędzie pomiarowe, wybierze charakterystykę i podążaj według standardowych zasad MSA.

    Reply
Łukasz says 29 września, 2019

Witam a MSA dla test ow niszczących ? głownie chodzi mi o maszyne do zrywania jak zrobic MSA? bo czytalem i dowiadywałem się że metoda RR jest do tego odpowiednia tylko pytanie brzmi jakie wartości wpisać w nominał i tolerancję skoro takiej nie posiadam? tak samo wymiary nie będą w mm tylko w czym ?

Reply
Dawid says 6 lutego, 2020

Należy pamiętać, aby próbki podawać operatorowi w losowej kolejności, a także tak aby nie znał nr. próbki.
Istotne jest również przeglądanie próbek przed kwalifikacją, czy nie zostały uszkodzone itp. oraz analiza poszczególnych wyników, w szczególności jeśli robimy MSA atrybutowe. Czasem można wyłapać pewne błędy lub ocenić operatora z czym ma jeszcze problemy.

Reply
    Artur Mydlarz says 8 lutego, 2020

    takie komentarze mi się podobają :). Oczywiście, że losowo!

    Reply
      Kamil says 23 sierpnia, 2022

      Operator nie powinien znać numeru próbki ale czy my powinniśmy znać ten numer? Może powinniśmy sobie je oznaczyć w jakiś tajny sposób? 🙂

      Reply
Michał says 5 maja, 2020

W jaki sposób przeprowadzić MSA dla chropowatości?

Reply
Kary says 1 czerwca, 2020

Poszukuję informacji odnośnie współczynnika ndc, o czym mówi po co się go stosuje?

Reply
Lidia Grzesko says 27 lipca, 2020

Hej Artur a byla by możliwość przeslanie takiej tabelki do pomiarów na adres e-mail
Świetna robota BTW!

Reply
Sebastian says 15 września, 2020

Cześć Artur, możesz mi odpowiedzieć na ile to narzędzie MSA R&R może być skuteczne przy ocenie dwóch podobnych sprawdzianów, przeznaczonych do takich samych pomiarów, ale w dwóch różnych lokacjach? Jeżeli nie to narzędzie, to może znasz inne do tego rodzaju oceny?

Reply
    Artur Mydlarz says 15 września, 2020

    Cześć Sebastian.
    Ta metoda będzie na tyle sprawna o ile zastosujecie te same próbki do pomiaru na jednym i drugim przyrządzie…

    Pozdrawiam,
    Artur

    Reply
CEZ says 24 listopada, 2020

dzień dobry czy dany arkusz moge wykorzystać do dynanometru na zrywalność

Reply
    Artur Mydlarz says 24 listopada, 2020

    Oczywiście.

    Reply
      CEZ says 25 listopada, 2020

      a do próbek niepowtarzalnych czyli niszczących podczas badania też

      Reply
Kamil Szadkowski says 15 września, 2021

Witam, chciałbym się dowiedzieć skąd są dobierane parametry K do obliczeń ?, z jakich tablic?.

Reply
    Artur Mydlarz says 15 września, 2021

    Cześć Kamil, z podręcznika do MSA, najnowsze wydanie AIAG.

    Reply
Gosia CIESIOLKIEWICZ says 28 października, 2021

Hi! Przeprowadzam inspekcje pomiarow KC wg rysunku. Klient zapytal o MSA dla KC. wszystko robione na CNC CMM i specjalnych mocowaniach oraz bez. Jak powinno wygladac Gauge R&R? 3 operatorow, 10 pomiarow dla 3 czesci i wszystko to dla CMM, dla programu z mocowaniem oraz bez mocowania osobno? Co z R&R dla operatora?

Z gory dziekuje

Reply
    Artur Mydlarz says 28 października, 2021

    Będziemy robić z tego dedykowany kurs na szkolajakosci.pl . Jest coraz więcej zapytań o te tematy.

    Reply
      Gosia CIESIOLKIEWICZ says 28 października, 2021

      SWIETNIE! kiedy wiadomo?
      a teraz jakas podpowiedz na moje zapytanie…jestesmy tuz przed recertyfikacja do AS9100

      dziekuje z gory!

      Reply
Krzysiek says 18 stycznia, 2022

Cześć Artur,

Natknąłem się na mały problem z MSA i R&R u mnie w procesie. Mam dosyć liczną grupę wyników pomiarów, ale niestety są to badania niszczące. Nie jestem w stanie zmienić metody badawczej bo norma branżowa tego wymaga. W takim przypadku nie mogę zrealizować badania kilkukrotnie na tych samych próbkach.
Czy spotkałeś się z czymś takim i czy znasz może jakąś inną metodę która nadaje się do badań niszczących?

Dzięki i pozdrawiam
Krzysiek

Reply
    Artur Mydlarz says 18 stycznia, 2022

    o MSA w metodach niszczących będzie wkrótce wpis na blogu :).

    Reply
      Krzysiek Siedlecki says 19 stycznia, 2022

      Ok super, już nie mogę się doczekać! 😀

      Reply
dawid says 10 lutego, 2022

Witam, gdzie można pobrać exela?

Reply
    Artur Mydlarz says 10 lutego, 2022

    W darmowych narzędziach 🙂

    Reply
Piotr says 14 lutego, 2022

Świetna robota! Bardzo przystępnie napisane, w sposób pragmatyczny, czyli tak jak lubię. Można „poczuć” logikę a resztę załatwią wzory i arkusze! 🙂

Reply
    Artur Mydlarz says 14 lutego, 2022

    dzięki Piotr 🙂

    Reply
Karolina says 13 marca, 2022

Witam serdecznie,

Dotychczas stosowaliśmy w Organizacji stowrzony przez Pana formularz excelowy dla MSA R&R, jednak podczas audytu IATF otrzymaliśmy niezgodność dotyczącą braku wyliczania wskaźników NDC. Czy jest szansa na dodanie artykułu, w którym wyjaśni Pan szczegóły dotyczące wskaźnika NDC? Dlaczego jest on istotny i w jaki sposób można go wyliczyć?

Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
Karolina

Reply
    Artur Mydlarz says 14 marca, 2022

    Witam Karolino,
    Przy MSA zawsze trzeba uwzględnić wymagania klienta, szczególnie w branży Automotive.

    Przygotowujemy pełne szkolenie z MSA z uwzględnieniem szerokiego spektrum wymagań klientów.

    Wkrótce będzie dostępne w http://www.szkolajakosci.pl

    pozdrawiam,
    Artur

    Reply
Łucja says 8 kwietnia, 2022

Witam Arturze,
czy MSA powinno być wykonywane dla wszystkich charakterystyk z Control Planu czy może być wykonywane tylko dla SC (special), np. krytycznych, ważnych itp. ? Nie znalazłam w żadnym ze standardów (MSA AIAG, VDA) wyraźnego wskazania na ten temat. Spotkałam się z wyborem konkretnych charakterystyk dla potwierdzenia R&R dla wszystkich narzędzi wytypowanych do CP, ale niekoniecznie wszystkich charakterystyk z CP.

Reply
    Artur Mydlarz says 9 kwietnia, 2022

    Nie mam aż tak szczegółowej wiedzy, ale ma ją Grzegorz Sroka, z którym przygotowujemy bardzo specjalistyczne szkolenie z MSA, będzie dostępne w maju 2022.

    Reply
    Luk says 25 maja, 2022

    Jeśli mówimy o branży samochodowej, a patrząc na odniesie w Twoim poście do podręczników branżowych (AIAG, czy VDA), to zastosowanie ma standard IATF 16949. W punkcie 7.1.5.1.1 napisane jest, że MSA należy przeprowadzić dla „każdego typu kontroli, pomiarów oraz systemu wyposażenia testowego, określonego w planie kontroli”.

    Reply
Stanisław says 20 października, 2022

Cześć, jak zrobić test MSA dla systemu wizyjnego w maszynie ? Help

Reply
Add Your Reply