fbpx
msa r&r artur mydlarz

MSA R&R – Jak szybko i dobrze zrobić – Darmowy Excel i przykład

Kontrola jakości to bardzo ważny element zarządzania jakością. Dzięki kontrolowaniu wrażliwych charakterystyk produktu jesteśmy w stanie weryfikować jego zgodność z wymaganiami. Istotnym zagadnieniem jest zapewnienie zgodności wykonywanych pomiarów. Niestety wykonywanie wyłącznie kalibracji sprzętu pomiarowego jest niewystarczające. Przemysł samochodowy opracował uniwersalną metodę MSA oraz test R&R. Wszystko co potrzebujecie wiedzieć o tych zagadnieniach znajdziecie w tym wpisie. Poniżej znajduje się również darmowy zautomatyzowany formularz Excel do MSA R&R.

Jakość produktu – Metoda MSA, co to jest?

Co to jest w ogóle MSA? Measurement System Analysis, czyli po naszemu analiza systemu pomiarowego. MSA definiuje się jako eksperymentalną i matematyczną metodę określania zmienności procesu pomiarowego.

Stabilność tego procesu może mieć znaczący wpływ na stabilność całego procesu produkcyjnego. W skrajnych przypadkach możemy otrzymywać zgodne wyniki pomiarów dla niezgodnych produktów.  Dlatego właśnie przeprowadza się MSA wraz z testem R&R.

Czym jest zatem skrót R&R?  R&R to skrót od Repeatability and Reproducibility. Jeżeli zaczniecie to czytać po angielsku, zrozumiecie dlaczego używa się skrótu. Ja do tej pory mam problem, aby powtórzyć oba wyrazy w jednym ciągu. Po polsku powtarzalność i odtwarzalność.

Zapytacie wiec, czym się różnią te dwa pojęcia? Powtarzalność jest to umiejętność otrzymania tych samych wyników, używając tego samego narzędzia, przez tego samego operatora. Odtwarzalność natomiast jest to umiejętność otrzymania tych samych wyników, używając tego samego narzędzia, ale przez różnych operatorów.

Podsumowując, metoda ta umożliwia zweryfikowanie stabilności, powtarzalności i odtwarzalności wykonywanych pomiarów.

Jak wdrożyć MSA – 5 warunków

MSA można podzielić na dwa odrębne etapy. Pierwszy z nich to zapewnienie odpowiednich warunków do pomiarów, a drugi to kontrola tych pomiarów.

Pięć warunków dobrego MSA:

  • proces – czy jest wystarczająco dobrze zdefiniowany, zrozumiały i opisany
  • personel – czy operatorzy są wyszkoleni i posiadają doświadczenie w wykonywaniu pomiarów
  • narzędzia pomiarowe – w jaki sposób są kalibrowane i nadzorowane
  • części do pomiarów – jaka jest frekwencja pomiarów, czy jest to 100% części, czy sampling itd.
  • czynnik środowiskowy – zapewnienie odpowiedniej temperatury, wilgotności

W momencie gdy organizacja jest w stanie zagwarantować powyższe warunki, możemy zacząć mówić o analitycznej weryfikacji procesu pomiarowego.

Niestety często zapomina się o większość punktów z pierwszej fazy i od razu przechodzi do obliczania R&R, co nie może przynieść dobrych rezultatów. Większość organizacji skupia się na procesie kalibracji, ewentualnie mierzy się temperaturę i wilgotność, a pozostałe elementy są niestety zaniedbywane.

Z mojego punktu widzenia, podstawą zapewnienia wysokiej jakości pomiarów jest spełnienie na tym samym poziomie wszystkich pięciu warunków.

Jak przeprowadzić test R&R dla MSA?

R&R jest to weryfikacja zdolności procesu pomiarowego. Z praktycznego punktu widzenia polega on na przeprowadzeniu dziesięciu pomiarów przez trzech operatorów w dwóch lub trzech próbach. Istnieją różne wariacje na temat testu, można robić 2 próby, można 3, operatorów może być 2, pomiarów 7 itd.

Według mnie, optymalne warunki testu R&R to:

  • 10 pomiarów
  • 3 operatorów
  • 3 próby

Należy mieć na uwadze, że pomiary muszą być wykonywane w sposób niezależny. Operatorzy nie mogą się ze sobą kontaktować – oczywiście w trakcie pomiarów, po wszystkim już mogą rozmawiać 😉. Pamiętajcie również, aby przeprowadzać test na uprzednio skalibrowanych przyrządach.

W kolejnym kroku dane należy poddać obróbce, aby otrzymać wynik R&R. Na końcu artykułu znajdziecie arkusz, który zrobi to za was automatycznie. Jeżeli jednak chcecie poznać metodologię obliczeń, zapraszam do poznania poniższych wzorów.

Jak obliczyć R&R w MSA

W pierwszej kolejności należy przeliczyć powtarzalność systemu pomiarowego – EV

msa r&r artur mydlarz

K1 – stała [2 próby = 0,8862 ; 3 próby = 0,5908]Rśr – rozstęp średni (rozstęp – różnica pomiędzy wartością maksymalną, a minimalną)

Następnym krokiem jest obliczenie powtarzalności –  AV

msa r&r artur mydlarz

Xdiff – maksymalna średnia różnica pomiędzy operatorami
K2 – stała  [2 próby= 0,7071 ; 3 próby = 0,5321]EV – wyliczona powtarzalność systemu
n – ilość części
r – liczba prób

Posiadając wartości AV i EV jesteśmy w stanie obliczyć R&R według wzoru:

msa r&r artur mydlarz

Wzory zawierają nowe stałe K dla testu R&R.

Wynik R&R podaje się w formie % R&R – jest to wynik R&R podzielony przez tolerancję (różnice między górną i dolną) i podany w formie procentowej.

Co nam mówi wynik %R&R dla MSA?

Zakres procentowy oraz ocena procesu. Dla wyniku RR:

  • 10 % – proces bardzo stabilny
  • >10% i <30% – proces mniej stabilny, ale może być akceptowalny
  • >30% – proces niestabilny

MSA – od podstaw do eksperta – Szkolenie

Jeżeli interesuje Cię ten temat i chcesz zdobyć praktyczną i użyteczną wiedzę od wieloletnich ekspertów, to mamy dla Ciebie idealne rozwiązanie.


Wybierz szkolenie w Szkole Jakości:

  • dostępne jest natychmiast,
  • w najlepszej rynkowej cenie,
  • przygotowane przez ekspertów,
  • możesz konsultować się w grupie przez 365 dni od dnia zakupu
  • oraz zyskujesz Certyfikaty w dwóch językach wydawane przez instytucję szkoleniową o numerze 2.18/00117/2020.

Dzięki nam nie tylko poszerzysz swoją wiedzę, ale także zyskasz pewność siebie i motywację do dalszego rozwoju.

Nie ograniczaj się do tego, co już wiesz – zacznij budować swoją przyszłość już dziś i poznaj swój pełen potencjał.
🚨 Sprawdź szczegóły na stronie ➡️ MSA – od podstaw do eksperta

Podsumowanie i formularz Excel do MSA R&R

Zapewnienie jakości to dużej mierze zapewnienie jakości pomiarów. MSA pozwala zweryfikować i usprawnić proces kontroli części. Na początku sam test R&R wydaje się dość skomplikowany, jednak po kilku próbach i przeliczeniach nie jest to aż takie trudne.

Darmowy formularz MSA excel znajdziecie jak zawsze na stronie Darmowe Narzędzia. Formularz jest zautomatyzowany. Wystarczy podać informacje na temat próby oraz wpisać wyniki pomiarów. Film instruktażowy poniżej:


W przypadku pytań, zapraszam do kontaktu poprzez stronę O mnie.

Photo by Fleur Treurniet on Unsplash

Podobał Ci się ten artykuł? Jeżeli tak, to zarejestruj się poniżej, aby otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach z tego bloga. Informacje z pierwsze ręki na Twojej skrzynce mailowej!

42 comments
Marta Kaźmierczak says

W jakich przypadkach wykonujemy MSA (z naciskiem na R&R oraz oceny atrybutowe)?

    Artur Mydlarz says

    Hej Marta,
    Czy mogła byś nieco rozwinąć to pytanie?
    Chętnie odpowiem.

    Pozdrawiam,
    Artur

Fabian says

A jakie są kryteria zdolności systemów pomiarowych do nadzorowania procesu a do nadzorowania produktu?

    Artur Mydlarz says

    Fabian,
    Interpretacja wyników R&R study:
    Mniej niż 10% – akceptowalny.
    Pomiędzy 10% a 30% – może być akceptowalny biorąc pod uwagę charakterystykę procesu,
    Powyżej 30% – nieakceptowalny.

    MSA R&R sprawdza zdolność systemu pomiarowego.

    Zdolność wytwarzania procesu i prawidłowego produktu weryfikuje SPC, o którym też pisałem https://inzynierjakosci.pl/2018/09/spc/, a wkrótce zrobię szkolenie on-line https://inzynierjakosci.pl/kurs-3-spc/

Mariusz says

Witam potrzebuje stworzyć msa dla wizualnej kontroli jak to ogarnąć w pliku który jest tutaj zamieszczony

    Artur Mydlarz says

    Cześć Mariusz,
    W tym pliku tego nie ogarniesz, to jest plik do MSA R&R pomiarowego.

    Do MSA atrybutowego potrzebujesz zrobić prostą korelację.
    Najlepiej 3 kontrolerów, 20-30 sztuk wyrobów, w tym np. 5 wyrobów niezgodnych.
    Każdy ocenia sztuki.

    Dostajesz wyniki.
    Pozdro.

Anna Zimoląg says

Witam,
czy istnieje możliwość obliczenia wartość ndc jak 1,41(Tol/grr)?
Czy wartości współczynników K1, K2, K3 zależą od rozpatrywanego obszaru pod krzywą normalną? Jak je wyznaczać na podstawie wartości d2?

    Artur Mydlarz says

    Anna,
    Współczynniki K1, K2 są danymi tablicowymi, które obecnie są wymagane przez IATF…

    Co do pozostałych aspektów nie odpowiem, nie jestem statystykiem, tylko prostym inżynierem jakości.

Artur Mydlarz says

Warto powtórzyć co roku lub częściej w zależności od wymagań klienta

Damian says

Cześć Artur,

W jaki sposób powinno się wykonać MSA z wykorzystaniem maszyny CMM?

Zasadniczo CMM to też jest ,,narzędzie” pomiarowe.
Widze to tak, że mając 10 szt. wykonuje się 10 pomiarów w 3 próbach i polega to na zakładaniu i demontażu części z mocowania maszyny przez każdego z 3 operatorów.

Cieżko jest znaleźć odpowiednie źródlo na temat MSA dla CMM więc chciałem poprosić Ciebie o porade.

Z góry dzięki.

    Artur Mydlarz says

    Myślę, że idziesz w dobrym kieurunku z MSA na CMM. Potraktuj to jako narzędzie pomiarowe, wybierze charakterystykę i podążaj według standardowych zasad MSA.

Łukasz says

Witam a MSA dla test ow niszczących ? głownie chodzi mi o maszyne do zrywania jak zrobic MSA? bo czytalem i dowiadywałem się że metoda RR jest do tego odpowiednia tylko pytanie brzmi jakie wartości wpisać w nominał i tolerancję skoro takiej nie posiadam? tak samo wymiary nie będą w mm tylko w czym ?

Dawid says

Należy pamiętać, aby próbki podawać operatorowi w losowej kolejności, a także tak aby nie znał nr. próbki.
Istotne jest również przeglądanie próbek przed kwalifikacją, czy nie zostały uszkodzone itp. oraz analiza poszczególnych wyników, w szczególności jeśli robimy MSA atrybutowe. Czasem można wyłapać pewne błędy lub ocenić operatora z czym ma jeszcze problemy.

    Artur Mydlarz says

    takie komentarze mi się podobają :). Oczywiście, że losowo!

      Kamil says

      Operator nie powinien znać numeru próbki ale czy my powinniśmy znać ten numer? Może powinniśmy sobie je oznaczyć w jakiś tajny sposób? 🙂

Michał says

W jaki sposób przeprowadzić MSA dla chropowatości?

Kary says

Poszukuję informacji odnośnie współczynnika ndc, o czym mówi po co się go stosuje?

Lidia Grzesko says

Hej Artur a byla by możliwość przeslanie takiej tabelki do pomiarów na adres e-mail
Świetna robota BTW!

Sebastian says

Cześć Artur, możesz mi odpowiedzieć na ile to narzędzie MSA R&R może być skuteczne przy ocenie dwóch podobnych sprawdzianów, przeznaczonych do takich samych pomiarów, ale w dwóch różnych lokacjach? Jeżeli nie to narzędzie, to może znasz inne do tego rodzaju oceny?

    Artur Mydlarz says

    Cześć Sebastian.
    Ta metoda będzie na tyle sprawna o ile zastosujecie te same próbki do pomiaru na jednym i drugim przyrządzie…

    Pozdrawiam,
    Artur

CEZ says

dzień dobry czy dany arkusz moge wykorzystać do dynanometru na zrywalność

    Artur Mydlarz says

    Oczywiście.

      CEZ says

      a do próbek niepowtarzalnych czyli niszczących podczas badania też

Kamil Szadkowski says

Witam, chciałbym się dowiedzieć skąd są dobierane parametry K do obliczeń ?, z jakich tablic?.

    Artur Mydlarz says

    Cześć Kamil, z podręcznika do MSA, najnowsze wydanie AIAG.

Gosia CIESIOLKIEWICZ says

Hi! Przeprowadzam inspekcje pomiarow KC wg rysunku. Klient zapytal o MSA dla KC. wszystko robione na CNC CMM i specjalnych mocowaniach oraz bez. Jak powinno wygladac Gauge R&R? 3 operatorow, 10 pomiarow dla 3 czesci i wszystko to dla CMM, dla programu z mocowaniem oraz bez mocowania osobno? Co z R&R dla operatora?

Z gory dziekuje

    Artur Mydlarz says

    Będziemy robić z tego dedykowany kurs na szkolajakosci.pl . Jest coraz więcej zapytań o te tematy.

      Gosia CIESIOLKIEWICZ says

      SWIETNIE! kiedy wiadomo?
      a teraz jakas podpowiedz na moje zapytanie…jestesmy tuz przed recertyfikacja do AS9100

      dziekuje z gory!

Krzysiek says

Cześć Artur,

Natknąłem się na mały problem z MSA i R&R u mnie w procesie. Mam dosyć liczną grupę wyników pomiarów, ale niestety są to badania niszczące. Nie jestem w stanie zmienić metody badawczej bo norma branżowa tego wymaga. W takim przypadku nie mogę zrealizować badania kilkukrotnie na tych samych próbkach.
Czy spotkałeś się z czymś takim i czy znasz może jakąś inną metodę która nadaje się do badań niszczących?

Dzięki i pozdrawiam
Krzysiek

    Artur Mydlarz says

    o MSA w metodach niszczących będzie wkrótce wpis na blogu :).

      Krzysiek Siedlecki says

      Ok super, już nie mogę się doczekać! 😀

dawid says

Witam, gdzie można pobrać exela?

    Artur Mydlarz says

    W darmowych narzędziach 🙂

Piotr says

Świetna robota! Bardzo przystępnie napisane, w sposób pragmatyczny, czyli tak jak lubię. Można „poczuć” logikę a resztę załatwią wzory i arkusze! 🙂

    Artur Mydlarz says

    dzięki Piotr 🙂

Karolina says

Witam serdecznie,

Dotychczas stosowaliśmy w Organizacji stowrzony przez Pana formularz excelowy dla MSA R&R, jednak podczas audytu IATF otrzymaliśmy niezgodność dotyczącą braku wyliczania wskaźników NDC. Czy jest szansa na dodanie artykułu, w którym wyjaśni Pan szczegóły dotyczące wskaźnika NDC? Dlaczego jest on istotny i w jaki sposób można go wyliczyć?

Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
Karolina

    Artur Mydlarz says

    Witam Karolino,
    Przy MSA zawsze trzeba uwzględnić wymagania klienta, szczególnie w branży Automotive.

    Przygotowujemy pełne szkolenie z MSA z uwzględnieniem szerokiego spektrum wymagań klientów.

    Wkrótce będzie dostępne w http://www.szkolajakosci.pl

    pozdrawiam,
    Artur

Łucja says

Witam Arturze,
czy MSA powinno być wykonywane dla wszystkich charakterystyk z Control Planu czy może być wykonywane tylko dla SC (special), np. krytycznych, ważnych itp. ? Nie znalazłam w żadnym ze standardów (MSA AIAG, VDA) wyraźnego wskazania na ten temat. Spotkałam się z wyborem konkretnych charakterystyk dla potwierdzenia R&R dla wszystkich narzędzi wytypowanych do CP, ale niekoniecznie wszystkich charakterystyk z CP.

    Artur Mydlarz says

    Nie mam aż tak szczegółowej wiedzy, ale ma ją Grzegorz Sroka, z którym przygotowujemy bardzo specjalistyczne szkolenie z MSA, będzie dostępne w maju 2022.

    Luk says

    Jeśli mówimy o branży samochodowej, a patrząc na odniesie w Twoim poście do podręczników branżowych (AIAG, czy VDA), to zastosowanie ma standard IATF 16949. W punkcie 7.1.5.1.1 napisane jest, że MSA należy przeprowadzić dla „każdego typu kontroli, pomiarów oraz systemu wyposażenia testowego, określonego w planie kontroli”.

Stanisław says

Cześć, jak zrobić test MSA dla systemu wizyjnego w maszynie ? Help

Comments are closed