metoda edwarda de bono

Metoda sześciu kapeluszy myślowych – spójrz inaczej na problem

Dlaczego inni widzą problemy lub zdarzenia w inny sposób niż Ja? Każdego dnia zmagasz się z wyzwaniami, z którymi radzisz sobie lepiej lub gorzej. Twoja praca związana z zarządzaniem jakością, produkcją czy ciągłym doskonaleniem to również pasmo wyzwań do pokonania. Dlaczego czasami podejmujemy złe decyzję i nie dostrzegasz faktów, oczywistych dla innych? Brakuje Ci szerokiej perspektywy. Pomogę Ci ją zmienić. Poznaj metodę sześciu kapeluszy myślowych.

Partnerem wpisu jest firma Neogage

Partnerzy bloga inzynierjakosci.pl przechodzą przez skrupulatną selekcję. Polecam tylko te produkty, które dają wyraźną wartość dodaną organizacjom lub pracownikom. Taki produkt posiada firma NEOGAGE.

Firma NEOGAGE specjalizuje się w tworzeniu aplikacji dla przemysłu. Jej sztandarowym obecnie produktem jest intuicyjna aplikacja do zarządzania sprzętem pomiarowym. Osobiście testowałem produkt firmy Neogage i z pełną odpowiedzialnością mogę go polecić. Więcej szczegółów znajdziecie na stronie https://neogage.com/pl/.

neogage aplikacja

Metoda sześciu kapeluszy myślowych – co to jest?

Jak istoty ludzkie jesteśmy ułomni. Nie bójmy się tego przyznać. Podejmujemy irracjonalne decyzje, podejmujemy decyzję pod wpływem emocji. Dodatkowo nasz charakter, doświadczenie i ukształtowanie przez środowisko wpływa na nasze postępowanie z wyzwaniami.

Nie możemy z tym walczyć ani się z tym przejmować. Tak wygląda rzeczywistość i tak jesteśmy skonstruowani. Nie mniej jednak możemy nałożyć sobie filtr, wspomóc się narzędziem, które pozwoli nam lepiej analizować problemy.

Takie narzędzie wymyślił Edward de Bono, a jest nim metoda sześciu kapeluszy myślowych.

Edward de Bono jest maltańskim psychologiem i lekarzem. Ten wybitny Doktor i wykładowca m.in. Uniwersytetu Harvardzkiego opracował metodę pozwalającą spojrzeć na problem z każdej perspektywy.

W trakcie badań, Doktor de Bono potwierdził, że większość społeczeństwa potrafi analizować problem, sytuację, wyzwanie jedynie z 3 możliwych sposobów. Sposób podchodzenia do problemu wynikał z charakteru badanej osoby, wykształcenia, czy środowiska, z którego się wywodziła.

Doktor de Bono stworzył więc prosty model 6 sposobów patrzenia na problem, są to wszystkie modele oceny sytuacji. Środowisko naukowe szybko przyjęło ten tok myślenia i metodę sześciu kapeluszy myślowych.

Dlaczego, akurat sześć kapeluszy myślowych? Edward de Bono udowodnił, że każdy problem można maksymalnie opisać na 6 sposobów. Gdy pojawia się wyzwanie, to za każdym razem wkładasz inny kapelusz gdy próbujesz go opisać. Każdy z kapeluszy ma inny kolor, ale o tym później…

Wróćmy do samej metody, która dość szybko znalazła zastosowanie w psychologii, później coachingu i powoli przebija się do przemysłu. Przemysłu, w którym coraz większe znaczenie mają umiejętności miękkie i inteligencja emocjonalna.

Na 99% ty również patrzysz na daną sytuację co najwyżej z 3-4 możliwych sposobów. Czas to zmienić i poznać metodę sześciu kapeluszy myślowych.

Metoda sześciu kapeluszy myślowych – jakie to kapelusze?

Jak się domyślasz kapeluszy jest sześć. Każdy z nich ma inny kolor, który oznacza sposób myślenia. Pięć z nich definiuje rodzaj postępowania, szósty nimi zarządzania. Poniżej znajdziesz opis każdego z kapeluszy.

Kapelusz Biały – informacja

Biały kapelusz to podejście do problemu w sposób czysto informacyjny. Analizujemy w sposób logiczny, co się wydarzyło i jakie mamy dostępne informacje, fakty. Nie podejmujemy działań, nie oceniamy sytuacji. Analizujemy temat. Warto rozpisać problem według 5W2H.

Kapelusz Czerwony – uczucia

Przeciwieństwo białego kapelusza, czyli emocje. Oceń daną sytuację intuicyjnie. Pomyśl, co czujesz i jakie masz przeczucia. Zastanów się, jak inni mogą się czuć w obecnej sytuacji i opisz ten problem przez pryzmat przeczucia.

Kapelusz Czarny – pesymizm

Mając na głowie czarny kapelusz myśl jak pesymista. Popatrz na wyzwanie lub problem negatywnie. Oceń, co poszło nie tak i dlaczego poszło nie tak, biorąc pod uwagę najczarniejsze scenariusze. Zastanów się również, jakie mogą być negatywne konsekwencje podjętych działań. Temat będzie prosty dla urodzonych pesymistów, nieco trudniej poradzą sobie z nim optymiści.

Kapelusz Żółty – optymizm

Kapelusz żółty oznacza wyciągnięcie jak największej ilości pozytywów z danej sytuacji. Popatrz również optymistycznie, na możliwe rozwiązania. Postaraj się znaleźć pozytyw w każdej decyzji, którą możesz podjąć.

Kapelusz Zielony – kreatywność

Spójrz na problem w sposób niekonwencjonalny. Postaraj się wyzwolić swoją kreatywność i oceń przyczynę problemu w sposób nieszablonowy. Postaraj się również zaproponować kreatywne rozwiązania. Oceń daną sytuację w sposób nierutynowy.

Kapelusz Niebieski – zarządzanie

Ostatni z kapeluszy spina pozostałe pięć. Przy ocenie problemu, włóż kapelusz niebieski, aby zweryfikować czy problem oceniono z każdego punktu widzenia. Zarządzasz w ten sposób procesem myślowym.

Metoda sześciu kapeluszy myślowych – przykład

Czas na 3 przykłady z użyciem metody. Zachęcam Cię do zapoznania się z nimi i wyciągnięciu wniosków. Jak już to przemyślisz, to zastanów się jak inaczej mogła by wyglądać problematyczna sytuacja w twojej pracy, przy zastosowaniu wszystkich „kapeluszy”.

KapeluszPrzykład
Niebieski„Przegląd tematu zajmie 30 minut.”
„Problem zostanie zweryfikowany przez każdy model metody sześciu kapeluszy myślowych.”
Biały„Siedem sztuk niezgodnych ze względu na przekroczony wymiar otworu o 0,2mm.”
„Ilość wyrobów niezgodnych wzrosła z 2% do 3%.”
„Dzisiaj na drugiej zmianie pracuje 1 kontroler z 3.”
Zielony„Czy nie mamy problemu z systemem pomiarowym?”
„Czy wzrost % niegodności dotyczy tylko jednego produktu? Czy problem na pewno dotyczy naszych procesów, a nie np. dostawcy?”
„Czy możemy przenieść samą kontrolę materiału na kolejny dzień ze względu na absencję?”
Żółty„Czy wymiar otworu powyżej 0,2mm to na pewno problem? Może jest zachowana funkcjonalność?”
„Czy możemy naprawić te produkty?”
„Czy jednorazowo kontroler poradzi sobie z inspekcją?”
Czerwony„Nie czuję aby to był duży problem.”
„Wzrost % niezgodności budzi we mnie obawy.”
„Obawiam się o przyszłość działu kontroli jakości.”
Czarny„To na pewno wina operatora. Pewnie wszystkie sztuki są złe.”
„Lepiej już nie będzie z jakością, odkąd zwiększyliśmy produkcję.”
„Na pewno symulują chorobowe, jeden kontroler nie przerobi tyle inspekcji.”

Infografika – Metoda sześciu kapeluszy myślowych

Przygotowałem również infografikę, do pobrania i wydrukowania. Więcej infografik na stronie: INFOGRAFIKI

Podsumowanie

Metoda sześciu kapeluszy myślowych pokazuje, że świat nie jest czarno-biały. Problem zweryfikowany z różnych perspektyw jest łatwiejszy do rozwiązania. Metoda sprawdzi się równie dobrze w prowadzeniu dyskusji. Jeżeli dobrze ją poznasz, szybko zorientujesz się, kto nosi jaki kapelusz myślowy i czy oceniono temat z każdej perspektywy. W ten sposób będzie Ci łatwiej zrozumieć sytuację oraz podjąć odpowiednie kroki lub poczekać z wyciąganiem zbyt pochopnych wniosków. Zachęcam do korzystania z tego modelu. Pomaga ;-).

Photo by JOSHUA COLEMAN on Unsplash – metoda sześciu kapeluszy myślowych