Czy jesteście gotowi na na prawdziwą przygodę z danymi? Witaj w fazie MEASURE projektu Green Belt Lean Six Sigma – tutaj Twoja intuicja zderza się z twardymi faktami, a Ty stajesz się Sherlockiem Holmesem świata procesów. Zapnij pasy, bo przed nami fascynująca podróż przez świat map, miar i metryk!
Zanim przejdziesz do fazy MEASURE, musimy upewnić się, że udało Ci się przeczytać nasz artykuł o fazie DEFINE – Znajdziesz go Tutaj.
1. Mapy procesu: Twoja mapa skarbów w świecie biznesu
W fazie MEASURE, mapy procesu to Twoje mapy skarbów. Bez nich jesteś jak pirat bez kompasu – możesz wiosłować, ale nie wiesz, dokąd płyniesz!
SIPOC: Twój widok z orbity
SIPOC to jak spojrzenie na Twój proces z kosmosu. Suppliers (Dostawcy), Inputs (Wejścia), Process (Proces), Outputs (Wyjścia), Customers (Klienci) – wszystko na jednej stronie.
Przykład: Wyobraź sobie, że analizujesz proces produkcji pizzy.
- Suppliers: Dostawcy mąki, sera, pomidorów
- Inputs: Składniki, przepis, piec
- Process: Wyrabianie ciasta, nakładanie składników, pieczenie
- Outputs: Gotowa pizza
- Customers: Głodni klienci czekający na dostawę
SIPOC pomaga Ci zobaczyć cały obraz i zidentyfikować kluczowe elementy procesu. Może odkryjesz, że Twój dostawca sera jest wąskim gardłem?
Schemat blokowy: Twoja mapa drogowa
To Twoja szczegółowa mapa drogowa procesu. Każdy krok, każde rozgałęzienie – wszystko jest tutaj.
Przykład: W procesie obsługi reklamacji klienta, Twój schemat blokowy może wyglądać tak:
- Przyjęcie reklamacji
- Weryfikacja danych zakupu
- Analiza problemu
- Decyzja: Uznać reklamację? (Tak/Nie)
- Jeśli Tak: Wymiana produktu lub zwrot pieniędzy
- Jeśli Nie: Wyjaśnienie decyzji klientowi
- Zamknięcie sprawy
Schemat blokowy pomoże Ci zidentyfikować potencjalne punkty problemowe. Może okaże się, że większość czasu tracimy na weryfikację danych zakupu?
Swimlane: Twój basen olimpijski procesów
Wyobraź sobie, że Twój proces to basen olimpijski. Każdy dział ma swoją „ścieżkę”. Swimlane pokazuje, kto co robi i kiedy.
Przykład: W procesie rozwoju nowego produktu, Twój Swimlane może wyglądać tak:
- Ścieżka 1: Dział Marketingu (Badanie rynku, Określenie wymagań)
- Ścieżka 2: Dział R&D (Projektowanie, Prototypowanie)
- Ścieżka 3: Dział Produkcji (Planowanie produkcji, Testowanie)
- Ścieżka 4: Dział Sprzedaży (Planowanie kampanii, Szkolenie zespołu)
Swimlane pomaga zidentyfikować, gdzie proces się zatrzymuje lub gdzie jest zbyt wiele przeskoków między działami. Może odkryjesz, że projekt ciągle wraca z Produkcji do R&D?
2. Parametry procesów i ich mierniki (KPI): Twój system nawigacyjny
KPI to Twój system nawigacyjny. Bez nich jesteś jak kierowca bez prędkościomierza – możesz jechać, ale nie wiesz, czy za szybko, czy za wolno!
Przykłady KPI dla różnych procesów:
- Produkcja: Wydajność linii produkcyjnej (sztuki/godzinę), Procent braków
- Obsługa klienta: Czas oczekiwania na połączenie, Satysfakcja klienta (NPS)
- E-commerce: Współczynnik konwersji, Średnia wartość zamówienia
Kluczowe pytania przy ustalaniu KPI:
- Co jest naprawdę ważne dla sukcesu tego procesu?
- Jak zmierzymy ten sukces?
- Czy ten KPI jest bezpośrednio powiązany z celami biznesowymi?
Pamiętaj: Dobry KPI powinien być SMART – Specific (Konkretny), Measurable (Mierzalny), Achievable (Osiągalny), Relevant (Istotny), Time-bound (Określony w czasie).
3. Znaczenie miary sigma w kontekście jakości procesów
Sigma to Twój złoty standard jakości. To jak oceny w szkole, ale zamiast szóstki, celujesz w szóstkę… sigma!
Oto krótka ściąga:
- 2 sigma = 308,537 defektów na milion (69.15% bezbłędnych) – jak dwója w szkole
- 3 sigma = 66,807 defektów na milion (93.32% bezbłędnych) – trója, da się żyć, ale mogłoby być lepiej
- 4 sigma = 6,210 defektów na milion (99.38% bezbłędnych) – czwórka, nieźle!
- 5 sigma = 233 defekty na milion (99.977% bezbłędnych) – piątka, brawo!
- 6 sigma = 3.4 defekty na milion (99.99966% bezbłędnych) – szóstka, mistrzostwo świata!
Przykład: Wyobraź sobie, że pracujesz w fabryce smartfonów. Przy poziomie 3 sigma, na każdy milion wyprodukowanych telefonów, 66,807 będzie wadliwych. Przy 6 sigma? Tylko 3.4 telefonu! Różnica jest kolosalna, prawda?
Dążenie do 6 sigma to jak trening do olimpiady – wymaga czasu, wysiłku i ciągłego doskonalenia. Ale każdy krok w tę stronę to realne oszczędności i zadowoleni klienci!
4. Rozkłady statystyczne – rozkład normalny
Rozkład normalny to Twój najlepszy przyjaciel w świecie statystyki. Wygląda jak dzwon i mówi Ci, co jest normalne, a co odbiega od normy w Twoim procesie.
Kluczowe pojęcia:
- Średnia (μ): centrum Twojego rozkładu, „typowa” wartość
- Odchylenie standardowe (σ): jak bardzo Twoje dane są rozproszone
Przykład: Załóżmy, że produkujesz baterie do laptopów. Średni czas życia baterii to 1000 godzin (μ), a odchylenie standardowe to 50 godzin (σ).
- 68% baterii będzie działać między 950 a 1050 godzin (μ ± 1σ)
- 95% baterii będzie działać między 900 a 1100 godzin (μ ± 2σ)
- 99.7% baterii będzie działać między 850 a 1150 godzin (μ ± 3σ)
Znając rozkład normalny, możesz przewidzieć, ile baterii prawdopodobnie nie spełni oczekiwań klientów i podjąć odpowiednie działania.
5. Sigma level i typy danych: ppm, dpu, dpo, dpmo
To Twój język do opisywania jakości procesu. Oto krótki słowniczek z przykładami:
- ppm (parts per million): części na milion
Przykład: 100 ppm oznacza 100 wadliwych produktów na milion wyprodukowanych.
- dpu (defects per unit): defekty na jednostkę
Przykład: W procesie produkcji samochodów, dpu = 2 oznacza średnio 2 defekty na każdy wyprodukowany samochód.
- dpo (defects per opportunity): defekty na możliwość
Przykład: W procesie wypełniania formularza z 10 polami, jeśli średnio 2 pola są błędnie wypełnione, dpo = 2/10 = 0.2
- dpmo (defects per million opportunities): defekty na milion możliwości
Przykład: W tym samym procesie wypełniania formularza, dpmo = 0.2 * 1,000,000 = 200,000
Każda z tych miar mówi coś innego o Twoim procesie. Wybierz tę, która najlepiej opisuje Twoją sytuację!
6. Plan zbierania danych i liczebność próbki
Teraz czas na zbieranie danych. Ale uwaga! Nie łap wszystkiego jak leci. Potrzebujesz planu:
- Co dokładnie będziesz mierzyć?
Przykład: Czas oczekiwania klienta w kolejce
- Jak będziesz mierzyć?
Przykład: Automatyczny system zliczający czas od pobrania numerka do obsługi
- Kiedy będziesz zbierać dane?
Przykład: Codziennie przez tydzień, w godzinach 9-17
- Ile danych potrzebujesz?
To zależy od wielu czynników, ale ogólna zasada to:
- Dla danych ciągłych (np. czas, waga): minimum 30 pomiarów
- Dla danych dyskretnych (np. liczba defektów): minimum 100 pomiarów
Pamiętaj: Lepiej mieć 100 precyzyjnych pomiarów niż 1000 niedokładnych!
7. Pomiar zdolności procesu: Cp, Cpk w fazie MEASURE Green Belt
Cp i Cpk to Twoje miary, jak dobrze Twój proces radzi sobie z wymaganiami klienta.
- Cp (Process Capability) mówi, jak szeroki jest Twój proces w porównaniu z granicami specyfikacji.
Cp = (USL – LSL) / (6 * σ)
gdzie USL – górna granica specyfikacji, LSL – dolna granica specyfikacji, σ – odchylenie standardowe
- Cpk dodatkowo bierze pod uwagę, gdzie proces jest wycentrowany.
Cpk = min[(USL – μ) / (3 * σ) , (μ – LSL) / (3 * σ)]
gdzie μ – średnia procesu
Przykład: Produkujesz wałki do silników. Specyfikacja mówi, że średnica powinna wynosić 10 mm ± 0.1 mm.
- Jeśli Twój proces ma Cp = 1, oznacza to, że dokładnie mieści się w granicach specyfikacji.
- Jeśli Cp = 2, Twój proces jest dwa razy „węższy” niż wymagania – świetnie!
- Jeśli Cpk = 1, Twój proces jest zdolny i dobrze wycentrowany.
- Jeśli Cpk < 1, Houston, mamy problem! Twój proces produkuje zbyt wiele części poza specyfikacją.
Cel? Cp i Cpk > 1,33. To oznacza, że Twój proces jest zdolny i stabilny.
8. C&E Matrix (Cause and Effect Matrix)
C&E Matrix to Twoje narzędzie do priorytetyzacji. Pokazuje, które wejścia mają największy wpływ na kluczowe wyjścia. To jak mapa ciepła dla Twojego procesu – pokazuje, gdzie jest najwięcej „energii”.
Jak to działa? Krok po kroku:
1. Przykład dla procesu produkcji pizzy:
- Smak (waga 10)
- Wygląd (waga 8)
- Czas dostawy (waga 7)
2. Listuj potencjalne wejścia (X)
- Jakość składników
- Temperatura pieca
- Czas pieczenia
- Umiejętności kucharza
- Sprawność dostawcy
- Oceń wpływ każdego X na każde Y (skala 0-10)
- Pomnóż oceny przez wagi Y i zsumuj dla każdego X
- Uszereguj X według sumy – to Twoje priorytety!
Przykładowy wynik:
- Jakość składników (210 punktów)
- Umiejętności kucharza (185 punktów)
- Temperatura pieca (160 punktów)
- Czas pieczenia (140 punktów)
- Sprawność dostawcy (70 punktów)
Teraz wiesz, na czym skupić się w fazie ANALYZE!
Szkolenie Green Belt Lean Six Sigma – jak zdobyć uprawnienia i certyfikacje?
Jeżeli myślisz o rozwoju kariery w zakresie Lean Six Sigma i pragniesz uzyskać poziom ekspercki Green Belt , koniecznie sprawdź nasze szkolenie w Szkole Jakości.
Szkolenie prowadzone jest w systemie on-line, a każdy z uczestników zdobywa masę praktycznej wiedzy, którą musi przełożyć na realny projekt optymalizujący i oszczędnościowy w firmie. Teoria + Praktyka w najlepszym wydaniu.
Sprawdź aktualne zapisy TUTAJ
9. Checklist fazy MEASURE: Twoja przepustka do fazy ANALYZE
Zanim ruszysz do fazy ANALYZE, upewnij się, że masz wszystko zapięte na ostatni guzik. Oto Twoja kompleksowa checklist fazy MEASURE:
1. Mapy procesu są kompletne i aktualne
- SIPOC daje Ci pełny obraz procesu
- Schemat blokowy pokazuje każdy krok w szczegółach
- Swimlane diagram jasno określa odpowiedzialności
2. Kluczowe wskaźniki wydajności (KPI) są zdefiniowane
- KPI są SMART (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound)
- Masz baseline dla każdego KPI
- KPI są powiązane z celami biznesowymi
- Masz plan monitorowania KPI
3. Rozumiesz znaczenie miary sigma dla Twojego procesu
- Znasz obecny poziom sigma Twojego procesu
- Masz określony cel poziomu sigma do osiągnięcia
- Rozumiesz, co oznacza każdy poziom sigma w kontekście Twojego procesu
4. Rozkład normalny nie ma przed Tobą tajemnic
- Potrafisz interpretować średnią i odchylenie standardowe
- Umiesz określić, co jest „normalne”, a co „wyjątkowe” w Twoim procesie
- Wiesz, jak wykorzystać rozkład normalny do przewidywania zachowania procesu
5. Operujesz różnymi typami danych jak profesjonalista
- Znasz różnice między ppm, dpu, dpo i dpmo
- Wiesz, która miara najlepiej pasuje do Twojego procesu
- Potrafisz przeliczać między różnymi miarami
6. Masz solidny plan zbierania danych
- Określiłeś, jakie dokładnie dane będziesz zbierać
- Ustaliłeś metodologię zbierania danych
- Określiłeś częstotliwość i okres zbierania danych
- Wiesz, jaka liczebność próbki jest potrzebna dla wiarygodnych wniosków
7. Zmierzyłeś zdolność procesu
- Obliczyłeś Cp i Cpk dla kluczowych parametrów procesu
- Rozumiesz, co te wartości mówią o Twoim procesie
- Masz plan działania, jeśli Cp lub Cpk są poniżej 1,33
8. Stworzyłeś C&E Matrix
- Zidentyfikowałeś kluczowe wyjścia (Y) i ich wagi
- Wylistowałeś wszystkie potencjalne wejścia (X)
- Oceniłeś wpływ każdego X na każde Y
- Masz jasną listę priorytetów do analizy
9. Dane są rzetelne i reprezentatywne
- Sprawdziłeś system pomiarowy (Gage R&R, jeśli aplikowalne)
- Upewniłeś się, że zebrane dane są wolne od błędów i outlierów
- Dane pokrywają różne warunki i scenariusze procesu
10. Team jest zaangażowany i rozumie zebrane dane
- Przeprowadziłeś sesję przeglądową danych z zespołem
- Każdy członek zespołu rozumie znaczenie zebranych danych
- Masz consensu co do priorytetów w fazie ANALYZE
11. Dokumentacja fazy MEASURE jest kompletna
- Wszystkie analizy są udokumentowane
- Masz podsumowanie kluczowych wniosków z fazy MEASURE
- Przygotowałeś prezentację dla sponsora/stakeholderów
12. Jesteś mentalnie gotowy na fazę ANALYZE
- Masz listę hipotez do przetestowania
- Znasz narzędzia statystyczne, których będziesz używać
- Jesteś podekscytowany odkryciami, które Cię czekają!
Podsumowanie
Jeśli możesz odhaczyć wszystkie te punkty, gratulacje! Jesteś w pełni przygotowany do wkroczenia w fascynujący świat fazy ANALYZE. Twoje dane są solidne, Twoje miary precyzyjne, a Twój umysł ostry jak brzytwa.
Pamiętaj, faza MEASURE to nie tylko zbieranie danych – to budowanie fundamentu pod cały Twój projekt Lean Six Sigma. Solidna faza MEASURE to jak dobry fundament domu – może nie jest widoczna na pierwszy rzut oka, ale bez niej cała konstrukcja może się zawalić.
Teraz, uzbrojony w dane i fakty, jesteś gotowy, by stać się prawdziwym detektywem procesów w fazie ANALYZE. Powodzenia, analityku! Pokaż tym danym, kto tu rządzi!