fbpx
plan kontroli jakości tytułowa

Plan kontroli (Control Plan) – wzór doskonałej weryfikacji jakości

Każdy właściciel firmy marzy o ciągłym obniżaniu kosztów. Kolejne projekty usprawniające pozwalają oszczędzić kilka minut lub nawet czasem kilkanaście. Czas to pieniądz, więc jesteśmy na plusie. Pełen sukces. Niestety gdzieś na szarym końcu obniżenia kosztów znajduje się zagadnienie wyrobu niezgodnego. Kierujący fabryką często nie dostrzegają wartości materiałów niezgodnych lub samego czasu spędzonego nad rozwiązywaniem problemów, czy rozpatrywaniu reklamacji. Wystarczyło by zastosować odpowiedni plan kontroli, wyłapać produkty niezgodne i wyeliminować przyczyny wad, problemów raz na zawsze. Zapraszam do wpisu o tym jak zrobić dobry plan kontroli.

Partnerem tego wpisu jest NEOGAGE

Jest mi niezmiernie miło poinformować, że partnerem tego wpisu jest firma NEOGAGE. Sponsorów bloga wybieram osobiście poprzez dokładną selekcję i analizę produktu lub usług. Jeżeli filozofia firmy, podejście do klienta czy sam produkt, usługa mi się nie podoba, dziękuję za ofertę. Nie jest łatwo się tu dostać ;-). Z pełnym przekonaniem mogę polecić NEOGAGE i ich produkt – zautomatyzowaną aplikację do zarządzania wyposażeniem pomiarowym. Szczerze powiedziawszy, nie widziałem wcześniej tak rozwiniętej aplikacji, a zarazem tak prostej w obsłudze. NEOGAGE łączy innowację, intuicyjną obsługę i spełnienie wymagań ISO 9001. Aplikację możesz dowolnie modyfikować i ustawić pod swoje potrzeby. Kilku największych graczy z rynku już to zrobiło, może czas na Twoją firmę? Ja zdecydowanie polecam zapoznanie się i skorzystanie z oferty NEOGAGE. Więcej szczegółów znajdziecie na stronie https://neogage.com/pl/.

Plan kontroli (Control Plan) – co to jest?

Na wstępie szybkie wyjaśnienie nazwy w nawiasach. Będę używał podwójnej nazwy w nagłówkach: polskiej i angielskiej. Powód jest dość prozaiczny. W nomenklaturze przemysłowej przyjęło się używać angielskiej nazwy, nawet rozmawiając po polsku :). Rozpoczynając pracę w działach jakości, szczególnie w automotive możesz słyszeć rzucane od czasu do czasu hasło „Control Plan”, a chodzi właśnie o plan kontroli wyrobu lub procesu. Co to jest tak właściwie ten plan kontroli? Plan kontroli pozwala na bieżące monitorowanie procesu produkcji, przez co powstaje mniej produktów niezgodnych, co obniża koszty produkcji części (pozwala zaoszczędzić na coraz droższych materiałach). Taka kontrola pozwala monitorować czy wszelkie ulepszenia zastosowane po poprzednich akcjach korekcyjnych są nadal stosowane, czy produkcja nie zmierza do powielenia starych nawyków prowadzących do wyrobu niezgodnego. Z punktu widzenia technicznego jest to dokument, który zawiera odpowiednie informacje na temat kontrolowanych charakterystyk w procesie lub produkcie. Zawiera on również informację na temat ilości i rozlokowania bramek jakościowych w procesie produkcyjnym: kontroli wejściowej produktu, kontroli międzyoperacyjnych czy kontroli końcowej. Plan kontroli jest jednym z elementów PPAP. Plan kontroli powinien również zawierać instrukcje dotyczące działań podjętych w przypadku wykrycia niezgodności. W niektórych przypadkach plan kontroli (control plan) jest używany w połączeniu z arkuszem kontrolnym lub listą kontrolną, gdzie notuje się odchylenia od normy. Należy pamiętać jednak, że plan kontroli nie zastępuje instrukcji stanowiskowej operatora!

Plan kontroli (Control Plan) – skąd brać dane do planu?

Na początek zacznę jednak od czegoś innego i bardzo istotnego. Niezależnie skąd czerpiesz dane do planu kontroli, zapamiętaj, że stworzenie go to nie jest zadanie dla jednej osoby. Jeżeli w nauczono Cię, że plan kontroli robi inżynier jakości danego obszaru przy biurku, to szybko zmień nastawienie. Plan kontroli powinien być stworzony przez grupę, przez zespół osób zaangażowanych w proces. Od operatora, poprzez technologa, konstruktora, jakościowca a kończąc na kierowniku obszaru. Dobry plan kontroli stworzy tylko dobrze dobrany i zróżnicowany zespół. Dane do planu kontroli możesz budować właśnie na doświadczeniu i wiedzy osób zaangażowanych w ten proces. Jednak budowanie planu kontroli tylko na doświadczeniu innych może być zgubne. Wiedza i doświadczenie danej osoby to zawsze fakty subiektywne. Dołóż do planu szczyptę liczb z istniejących już narzędzi jakościowych czy dokumentów. Pierwszą i najważniejszą skarbnicą wiedzy dla stworzenia dobrego planu kontroli powinno być FMEA ze szczególnym uwzględnieniem reklamacji od klienta. Wszystkie umknięcia, które dotknęły bezpośrednio klienta, muszą być ujęte w dokumencie, a wadliwe charakterystyki w odpowiedni sposób sprawdzane i zatrzymywane wewnątrz organizacji. Niestety nie w każdej organizacji w dobry sposób tworzy się i prowadzi FMEA. W związku z tym dokument ten może być niewystarczający do utworzenia skutecznego planu kontroli. W projektowaniu planu kontroli warto uwzględnić również informację z:
  • DFMEA
  • Benchmarkingu z innych procesów lub produktów
  • Matrycy charakterystyk specjalnych / krytycznych
  • Przeglądu konstrukcji produktu
  • Diagramu przepływu procesu
  • Informacji od klientów
Zbierając te wszystkie elementy, stworzysz idealny plan kontroli. Pamiętaj jednak, że planu kontroli nie tworzy się raz na zawsze. Pamiętaj, że musisz go od czasu do czasu przeglądać i uwzględniać nowe fakty takie jak: otrzymanie nowej reklamacji od klienta, czy wystąpienie problemu na podobnym produkcie, który nie był weryfikowany, a może wystąpić również na obecnym produkcie. Szablon planu kontroli powinien być okresowo aktualizowany, nie tylko raz stworzony i powielany przez kilka lat.

Plan kontroli (Control Plan) – dlaczego są 3 poziomy?

Przed ukończeniem opracowywania planu kontroli zespół musi ustalić właściwy poziom odpowiedni dla kontrolowanego procesu. Istnieją trzy oznaczenia poziomu planu kontroli w zależności od tego, w jakim punkcie znajduje się produkt w procesie wprowadzania nowego produktu. Są one następujące:
1. Prototyp – plan kontroli powinien zawierać opisy mierzonych wymiarów oraz testy materiałów i wydajności, które należy wykonać podczas fazy prototypu.
2. Pre-produkcja – plan kontroli powinien zawierać opisy mierzonych wymiarów oraz testów materiałowych i wydajnościowych, które należy przeprowadzić po prototypie, ale przed wprowadzeniem produktu do seryjnej produkcji.
3. Produkcja – plan kontroli powinien zawierać listę produktów i charakterystyk specjalnych, metodę kontroli procesu, metodę pomiaru i testów, które będą wykonywane podczas regularnej produkcji.

Plan kontroli (Control Plan) – Co powinien zawierać?

Co taki plan kontroli powinien zawierać? Odpowiedź jest prosta: to, co najważniejsze do przeprowadzenia skutecznej kontroli. Pamiętaj, że plan kontroli ma służyć do poprawy jakości produktu lub procesu, ma być narzędziem w twoich rękach. Narzędziem, które pomoże wykuć lepszą jakość w organizacji. Zaraz podpowiem Ci, co powinno się moim zdaniem znajdować w dobrym planie kontroli. Nie mniej jednak kwestionuj status quo i zastanów czy jest to wystarczające w twojej organizacji.

Tabela informacyjna

W pierwszej kolejności musisz zapewnić unikalność dokumentu, jakim jest plan kontroli (control plan). Każdy dokument powinien posiadać swój unikatowy numer, do identyfikacji. Z mojego doświadczenia, warto dodać również rewizję dokumentu. W przypadku zmian w planie kontroli podnosimy rewizję i deklarujemy używanie uaktualnionej wersji. Kolejne ważne aspekty, które powinny znaleźć się na planie kontroli to poziom planu, numer produktu, nazwa oddziału, fabryki, kod dostawcy nadany przez klienta, osoba odpowiedzialna za plan kontroli wraz z kontaktem (numer telefonu, e-mail). Plan kontroli (control plan) powinien zawierać również kilka dat. Pierwszą z nich jest data zatwierdzenia planu kontroli oraz datę zwolnienia do produkcji obecnej rewizji. Jeżeli jest to wymagane przez klienta, warto dodać datę zatwierdzenia przez komórkę jakości klienta i komórkę inżynieryjną, konstrukcyjną klienta. Kolejne istotne elementy, które powinny znaleźć się w planie kontroli to numer procesu lub części. Informacje te powinny być w powiązaniu z opisem operacji i użytą maszyną, narzędziem w danym procesie produkcyjnym.

Sekcja weryfikacji charakterystyk

Każda z charakterystyk weryfikowanych poprzez plan kontroli musi zawierać numer (1, 2, 3 … itd.). Pozwoli to szybszą komunikację oraz identyfikowalność. Kolejne elementy to nazwa produktu, procesu oraz czy dana charakterystyka jest charakterystyką specjalną. Przechodzimy teraz to obszaru weryfikacji charakterystyk. Jeżeli chcemy coś zweryfikować, to musimy posiadać wartość. W sekcji tej umieszczamy podstawowe informacje na temat charakterystyki takie jak wymiar, tolerancję, jakim narzędziem, metodą mierzyć charakterystykę. W planie kontroli wymaga umieszczenia również informacji na temat wielkości próbki mierzalnej oraz frekwencji. Dla danej charakterystyki należy również umieścić informację o 3 metodach postępowania: prewencyjnej, reakcyjnej oraz metodzie kontroli. W polach tych najczęściej umieszcza się odnośniki to specyfikacji. Prewencyjnymi metodami nadzorowania może być procedura SPC, reakcyjnymi procedura postępowania z wyrobem niezgodnym a metodą kontroli jest typ kontroli (sampling, kontrola wizualna, certyfikacja itp.)
Obraz oddaje więcej niż tysiąc słów. Opis może wydawać się skomplikowany, więc przygotowałem przykład według powyższego wzoru.

Plan kontroli (Control Plan) – wzór i przykład

Poniżej znajdziecie wypełniony wzór. control plan

Plan kontroli (Control Plan) – darmowy formularz Excel

Przygotowałem również dla Was arkusz w formie Excel. Do pobrania ze strony Darmowe Narzędzia

Podsumowanie

Plan kontroli użyty w odpowiedni sposób to nie tylko dobra odpowiedź dla klienta czy coś, czym możemy pochwalić się na audycie. Dokument ten ma służyć organizacji w zapewnieniu jakości produktu i procesu. Ma być narzędziem w Twoich rękach, ciągle aktualizowanym i modyfikowanych według potrzeb. Umiejętne posługiwanie się tym narzędziem pozwoli Ci obronić się przed niepotrzebnymi wpadkami po stronie klienta.

Podobał Ci się ten artykuł? Jeżeli tak, to zarejestruj się poniżej, aby otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach z tego bloga. Informacje z pierwsze ręki na Twojej skrzynce mailowej!

9 comments
Mateusz says

Dzięki za fajny wpis

    Artur Mydlarz says

    Dzięki

Magdalena says

Czy wszystkie ryzyka wytypowane w analizie FMEA powinny być ujęte w planie kontroli? Czy nawet jak Severity jest wysokie ale D jest porządna i O małe to można taki punkt pominąć w planie kontroli.

Rafał Olesiński says

Bardzo pomocny …

Szymon says

Hej Artur,

Proste pytanie: Czy Operator na gnieździe / linii powinien znać plan kontroli i sprawnie się nim posługiwać? Co z takimi elementami jak informacje dotyczące częstotliwości pomiarów, informacji o zapisie pomiarów itp. Czy Twoim zdaniem wszystko to powinno być przeniesione do instrukcji pracy?

    Artur Mydlarz says

    Szymon, nie znam kontekstu sytuacji i nie wiem do końca co chcemy osiagnąć.

    Czy operator powinien znać plan kontroli? Jeżeli jego zadaniem jest wykonywanie pomiarów, to tak, pewnie.

    Wyznaje zasadę nieduplikowania zapisów, jeżeli jest dostępny plan kontroli na linii, to nie ma co przenosić danych do instrukcji pracy. Wówczas masz dwa miejsca do nadzorowania.

Andrzej says

Czy wymiary zawarte w planie powinny mieć pokrycie w rysunku technicznym ? Do czego zmierzam, mamy dajmy na to miarę która jest naddatkiem pod następną operacje żeby coś tam wyszło, ale nie jest to w żaden sposób zapisane na rysunku lub dok. Czy takie coś mogę uwzględniać w planie z dopiskiem co to ?

    Artur Mydlarz says

    opierałbym się zdecydowanie na rysunku w pierwszej kolejności, później na dopiskach.

      Andrzej says

      Rysunek w pierwszej kolejności (wiadomo), ale czy mogą być w planie miary których nie ma na rysunku, szkicach, tylko np. wynikają z obliczeń ?

Comments are closed