Jeżeli tu jesteś to musisz znać podstawy rysunku technicznego. Czy wiesz czym są symbole tolerancji geometrycznych? W przypadku zapewnienia jakości produktu są to najważniejsze elementy rysunku technicznego. Każdy wymiar poza tolerancją oznacza niezgodność. Musisz umiejętnie interpretować wyniki pomiarów bazując na tolerancjach rysunku technicznego. Wszystko co niezbędne znajdziesz poniżej. Dodatkowo otrzymasz ode mnie darmową infografikę.
Co to są symbole tolerancji geometrycznych
W pierwszej części wpisu opisałem dokładnie podstawowe zagadnienia i układ rysunku technicznego. Znajdziesz go pod tym linkiem: „Rysunek techniczny – jak szybko i dobrze czytać”. Nadszedł czas podzielić się z Wami wiedzą na temat symbolami tolerancji geometrycznych.
Konstruktor w trakcie projektowania części tworzy jej rysunek techniczny. W rysunku technicznym umieszcza dane wymiary. Nazywane są one wymiarami nominalnymi. Wykonanie serii produktów według tylko i wyłącznie wymiarów nominalnych jest niemożliwe.
W związku z tym stosuje się odchylenia od wymiaru, które określa się jako tolerancje wymiarowe. Tolerancje wymiarowe mogą dotyczyć różnych elementów produktu. Dlatego zdefiniowano symbole tolerancji geometrycznych.
Czym one są? Są to wszystkie „figury”, które znajdują się przy wartości liczbowej i odnoszą się do konkretnej charakterystyki produktu. W praktyce stosuje się kilkanaście symboli, które na całym świecie znaczą to samo. Nie zależnie od tego czy rysunek został zaprojektowany w Japonii czy USA. Zrozumienie i zapamiętanie co oznacza dany symbol pomoże ci w interpretacji wyników pomiarowych. Symbole tolerancji geometrycznych podzielono na cztery kategorię:
Kształtu
Kierunku
Położenia
Bicia
Symbole tolerancji geometrycznych – definicje i przykłady
Znajomość tych 14 symboli pozwoli Ci na swobodne interpretowanie dokumentacji technicznej. Pod każdą z definicji umieściłem również grafiki, które ułatwią zrozumienie nieco zawiłych definicji.
⏤ – tolerancja prostoliniowości – tolerancja ograniczona równoległymi liniami oddalonymi od siebie o wartość tolerancji
⏥ – tolerancja płaskości – tolerancja ograniczona dwiema płaszczyznami oddalonymi od siebie o wartość tolerancji
○ – tolerancja okrągłości – tolerancja ograniczona dwoma okręgami większym i mniejszym, gdzie różnica promieni wynosi wartość tolerancji
⌭ – tolerancja walcowości – tolerancja ograniczona dwoma współosiowymi walcami o różnicy promieni podstaw o wartość tolerancji
⌒ – tolerancja kształtu wyznaczonego zarysu – tolerancji ograniczona okręgami o gdzie różnica promieni wynosi wartość tolerancji
⌓ – tolerancja kształtu wyznaczonej powierzchni – tolerancja ograniczona sferami większą i mniejszą, gdzie promienie sfer różnią się od siebie o wartość tolerancji.
⟂ – tolerancja prostopadłości – strefa tolerancji jest ograniczona dwiema równoległymi płaszczyznami w odległości od siebie o wartość tolerancji. Proste te są prostopadłe do danej bazy.
∠ – tolerancja nachylenia – strefa tolerancji jest ograniczona dwiema płaszczyznami oddalonymi od siebie o wartość tolerancji, nachylonymi pod kątem wartości nominalnej.
∥ – tolerancja równoległości – strefa tolerancji jest ograniczona dwiema równoległymi płaszczyznami oddalonymi od siebie o wartość tolerancji, które są równoległe do wyznaczonej bazy.
⌯ – tolerancja symetrii – strefa tolerancji jest ograniczona dwiema równoległymi płaszczyznami oddalonymi od siebie o wartość tolerancji i symetrycznymi do wyznaczonej bazy osiowej lub bazy płaszczyzny.
⌖ – tolerancja pozycji – strefa tolerancji ograniczona walcem o średnicy wartości tolerancji, gdzie środek walca znajduje się w punkcie nominalnej wartości pozycji.
◎ – tolerancja współosiowości / współśrodkowości – strefa tolerancji ograniczona jest walcem o średnicy wartości tolerancji, gdzie oś symetrii walca pokrywa się z nominalną wartością.
↗ – tolerancja bicia promieniowego / osiowego – strefa tolerancji na płaszczyźnie pomiaru jest ograniczona dwoma koncentrycznymi okręgami o różnicy promieni o wartości tolerancji.
⌰ – tolerancja bicia całkowitego promieniowego / osiowego – strefa tolerancji wyznaczona przez dwoma koncentrycznymi walcami o różnicy promieni o wartości tolerancji.
Symbole tolerancji geometrycznych infografika
Gotowa do druki, w przystępnym formacie i kolorach. Zachęcam do skorzystania.
Zaawansowany Rysunek Techniczny i Pomiary- Szkolenie
Jeżeli interesuje Cię ten temat i chcesz zdobyć praktyczną i użyteczną wiedzę od wieloletnich ekspertów, to mamy dla Ciebie idealne rozwiązanie.
Wybierz szkolenie w Szkole Jakości:
dostępne jest natychmiast,
w najlepszej rynkowej cenie,
przygotowane przez ekspertów,
możesz konsultować się w grupie przez 365 dni od dnia zakupu
oraz zyskujesz Certyfikaty w dwóch językach wydawane przez instytucję szkoleniową o numerze 2.18/00117/2020.
Dzięki nam nie tylko poszerzysz swoją wiedzę, ale także zyskasz pewność siebie i motywację do dalszego rozwoju.
Nie ograniczaj się do tego, co już wiesz – zacznij budować swoją przyszłość już dziś i poznaj swój pełen potencjał. 🚨 Sprawdź szczegóły na stronie ➡️ Zaawansowany Rysunek Techniczny i Pomiary
Podsumowanie
Dobra znajomość symboli tolerancji geometrycznych w znacznym stopniu ułatwi twoją pracę z rysunkiem technicznym. Z czystym sumieniem będziesz w stanie stwierdzić czy np. płaskość lub prostopadłość danego wymiaru produktu jest zgodna z rysunkiem czy nie. Do momentu kiedy nie będziesz sobie radzić samodzielnie, zawsze możesz posiłkować się darmową infografiką.
Pytanie odnośnie tolerancji np. płaskości. Załóżmy, że mam płaską powierzchnię w postaci prostokąta i mierze sobie względem modelu Cad. I wychodzi mi odchyłka 1) -0,05 2)+0,1 3)+0,05 4)+0,15 5)+0,25 6)-0,05 i płaskość mamy 0.3 oznaczoną i moje pytanie brzmi. Płaskość 0.3 oznacza że pole tolerancji jest symetrycznie rozłożone czyli obejmuje -0,15 i +0,15 od nominału czy np. może być od -0,05 do +0,25 ?
Miłosz,
Przy płaskości cała powierzchnia musi znajdować się w tolerancji 0,3 mm, nie jest istotne czy jest to -0,15 +0,15 czy -0,05 +0,25 . Cała powierzchnia np. 1m^2 musi mieć maksymalne odchylenie największej i najmniejszej wartości do 0,3mm.
Witam. Jak interpretować oznaczenie tolerancji kształtu wyznaczonej powierzchni, które w drugiej kratce ma wpis „1.0 UZ 0.4” i potem w trzech kratkach Z Y X ? Czy jest to odchyłka w kierunku osi Z od 0.4 do 1 mm?
