Co robi inżynier jakości jeżeli według Deminga za jakość odpowiada każdy pracownik? Między innymi jego zadaniem jest to, aby ciągle przypominać o tej maksymie. Dodatkowo wykonuje jeszcze kilka innych pożytecznych dla firmy czynności, choć niektórym może się wydawać, że zatrudniony jest aby uprzykrzać życie i czepiać się szczegółów. Chcę podzielić się z Wami wiedzą na temat obowiązków inżyniera jakości oraz tego jakie umiejętności ułatwiają pracę na tym stanowisku.
Co robi inżynier jakości?
Inżynier jakości może znaleźć zatrudnienie praktycznie w każdej branży przemysłowej lub usługowej w dużych przedsiębiorstwach. Głównym jego zadaniem jest zapewnienie jakości produktu lub procesu produkcyjnego, usługowego.
W firmach o rozbudowanej strukturze inżynier jakości może pracować jako:
- inżynier jakości dostawców – odpowiedzialny za zarządzanie jakością dostaw
- inżynier jakości produkcji – pracujący bezpośrednio przy liniach produkcyjnych, montażowych firmy
- inżynier jakości klienta – pierwsza linia obrony przed reklamacjami 😉
- inżynier systemów jakości – odpowiedzialny za utrzymanie systemu jakości np. ISO9001 lub EN9100
- inżynier jakości designu – pracujący w zespołach konstrukcyjnych
Każde z wyżej wymienionych stanowisk różni się od siebie i wymaga innych umiejętności. Oczywiście istnieją wspólne wymagania jak choćby znajomość diagramu ishikawy do rozwiązywania problemów czy rozumienie kosztów jakości.
W zależności do wielkości firmy wymagania i zakres obowiązków na danym stanowisku będzie różny. W małych firmach inżynier jakości będzie zajmował się szerszym zakresem tematów, być może również zostanie poproszony o prowadzenie ciągłego doskonalenia. W dużych organizacjach możecie spodziewać się wąskich specjalizacji. Ilość wykonanej pracy będzie zbliżona w obu przypadkach. Pytanie do Was czy lubicie bardziej wąskie specjalizacje czy szeroki wachlarz tematów.
Jakie są główne zadania inżyniera jakości:
- rozstrzyganie problemów jakościowych u dostawców, w produkcji, u klienta, w fazie projektu
- prewencyjne weryfikowanie stabilności procesu przy użyciu np. histogramu
- prewencyjne eliminowanie ryzyk w procesie przy użyciu np. FMEA
- przeprowadzenie audytów wewnętrznych procesu, systemu lub produktu
- przeprowadzenie audytów dostawców
- zarządzanie akcjami tymczasowymi w związku z problemami jakościowymi np. sortowanie elementów itp.
- utrzymywanie systemów zarządzania jakością wraz z wymaganą dokumentacją
- nadzór nad zmianami w systemach zarządzania jakością oraz wdrażanie ich w organizacji
- asystowanie przy audytach zewnętrznych dotyczących certyfikacji lub re-certyfikacji systemu jakości
- monitorowanie wdrażania akcji korekcyjnych u dostawców lub w produkcji
- przygotowywanie instrukcji jakościowych dla pracowników
- wyjaśnianie reklamacji w oparciu o np. raport 8D lub raport A3
- szkolenia pracowników z wiedzy na temat jakości
- opracowywanie planów kontroli oraz definiowanie niezgodności
- dobór urządzeń kontrolnych do weryfikowania produktu
Lista jest długa, ale w zależności od specjalizacji, niektóre elementy nie będą brane pod uwagę. Inżynier systemów jakości nie będzie przeprowadzał audytów u dostawców, a inżynier jakości dostawców nie będzie angażowany w audyt zewnętrzny dotyczący re-certyfikacji organizacji pod ISO9001.
Inżynier jakości umiejętności
Umiejętności miękkie
Praca inżyniera jakości jest związana z bliskim kontaktem z osobami, które nie zawsze rozumieją jakościowy punkt widzenia. Dlatego też inżynier jakości musi odznaczać się dobrymi umiejętnościami miękkimi. Każda organizacja nastawiona jest na zyski, więc jakiekolwiek obniżanie zysku poprzez zatrzymanie partii materiału musi być dobrze uargumentowane. Warto nauczyć się retoryki na dobrym poziomie lub poznać sprawdzone metody jak np. Toyota Kata i Komunikacja Inżyniera.
Również bardzo istotnym elementem z umiejętności miękkich jest analityczne myślenie oraz duża kreatywność. Najmocniej cechy te przydają się w trakcie analizy przyczynowo-skutkowej w przypadku wystąpienia problemu jakościowego w firmie lub reklamacji od klienta. Bazując na dostępnych informacja należy skutecznie znaleźć przyczynę problemu. Wymaga to dużej kreatywności w rozpatrywaniu różnych scenariuszy zdarzeń oraz analitycznego podejścia do dostępnych informacji.
Praca w zespole to ciągle ważny element, w którym niestety zauważalne są braki wśród świeżych inżynierów jakości. Większość problemów możesz rozwiązać sama/sam, ale dużo skuteczniej robi się to w zespole. Warto zrozumieć dynamikę grupy, zależności w niej występujące i współpracować wspólnie nad rozwiązaniem danej sytuacji. Jeżeli masz problem z pracą w grupie, spróbuj to usprawnić. Jeżeli jednak Twój charakter na to nie pozwala, spróbuj wybrać stanowiska wymagające mniejszej ilości pracy w zespole np. inżynier jakości dostawców. Istnieją organizacje, gdzie inżynier jakości dostawców pracuje tylko i wyłącznie z dostawcami w pojedynkę.
Jako ostatni punkt umiejętności miękkich chciałbym wskazać umiejętność przeprowadzania audytów. Dlaczego uważam to za umiejętność miękką? Bazując na moim audytorskim doświadczeniu zauważyłem, że odpowiedni sposób interakcji z drugim człowiekiem oraz umiejętne zadawanie pytań to 90% sukcesu każdego przeprowadzonego przeze mnie audytu. Warto nauczyć się dobrze zadawać pytania i przeprowadzać audyty. Pracując jako inżynier jakości, jeżeli jeszcze tego nie robisz, na pewno prędzej czy później zostaniesz wyznaczona/y do przeprowadzenia audytu.
Umiejętności twarde
Dlaczego zacząłem od umiejętności miękkich? Ponieważ są dużo trudniejsze do nauczenia, a stają się coraz bardziej istotne z punktu widzenia rewolucji przemysłowej 4.0. W większości aspektów twardych prędzej czy później zastąpią nas maszyny. Co więcej industrializacja naszego życia prywatnego osłabia nasze zdolności miękkie. Coraz mniej czasu spędzamy z „prawdziwymi” ludźmi, gdzie moglibyśmy się uczyć negocjacji, komunikacji werbalnej czy poznawać dynamikę zespołu. Warto rozwijać umiejętności miękkie, wkrótce mogą one być naszym jedynym argumentem w konkurowaniu o pracę z maszynami ;-).
Nie mniej jednak ciągle to ludzie przeprowadzają analizy przyczynowo-skutkowe czy mapują procesy w organizacji, więc warto wspomnieć o umiejętnościach twardych. Co jest najważniejsze? Przede wszystkim znajomość podstawowych narzędzi jakościowych, metod rozwiązywania problemów, znajomość stosowanych w danej branży raportów np. 8D, A3; znajomość systemów zarządzania jakością np. ISO9001, EN9100, znajomość specyficznych wymogów klienta np. Ford’a, BWM itp.
Nie oznacza to jednak, że musisz recytować normę ISO9001 z głowy, czy znać wymagania IAFT 16949 na pamięć. Warto wiedzieć co to jest i co możemy znaleźć w tych dokumentach.
Pracę na stanowisku inżynier jakości ułatwi Ci też znajomość statystyki oraz dobra znajomość Excela. Musisz nastawić się w przypadku stanowiska inżyniera jakości produkcji lub dostawców na obrabianie dużej ilości danych, wyników kontroli pomiarowej, kontroli wizualnej, wyników z arkuszy kontrolnych itp.
Warto wspomnieć o wiedzy typowo technicznej w zależności od firmy do której aspirujesz. Jeżeli widzisz się na stanowisku inżyniera jakości w hucie warto znać procesy produkcyjne oraz posiadać wiedzę na temat przetapiania i odlewania stali. Analogicznie sprawa dotyczy z każdej z branż, szczególnie jeżeli wkrótce czeka Cię rozmowa kwalifikacyjna, mogą paść pytania techniczne odnośnie procesów lub produktów.
Nie chcę się rozpisywać na temat umiejętności twardych, w zasadzie wszystko co niezbędne w pracy inżyniera jakości znajdziecie na tym blogu: Spis treści ;-).
Podsumowanie
Praca inżyniera jakości należy do bardzo ciekawych i pozbawionych rutyny. Częsta interakcja z innymi pracownikami, klientem lub dostawcami wymaga wysoce rozwiniętych umiejętności miękkich komunikacji czy budowania relacji. Techniczne aspekty wiedzy powinny być skorelowane z przemysłem w którym pracujesz, a znajomość uniwersalnych metod i narzędzi jakościowych zdecydowanie ułatwia pracę. Zachęcam do ścieżki kariery inżyniera jakości, ktoś przecież musi dbać o tą jakość ;-).
